بررسی مقایسه‌ای پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان دارای نیمرخ‌های عاطفه‌تحصیلی سازگار و ناسازگار

Abstract

هدف از این پژوهش شناسایی نیمرخ‌های عاطفه‌تحصیلی دانش‌آموزان در متغیرهای تعلل‌ورزی تحصیلی، جهت‌گیری هدف و باورهای انگیزشی و نیز تفاوت این نیمرخ‌ها از لحاظ پیشرفت تحصیلی بود. روش پژوهش پیمایشی و از نوع علّی-‌ مقایسه‌ای بود. آزمودنی‌ها 407 نفر از دانش‌آموزان سال سوم متوسطه شهر تبریز بودند و به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چند مرحله‌ای انتخاب شدند. برای تشخیص نیمرخ‌های عاطفه تحصیلی پرسشنامه‌های راهبرد‌های انگیزشی برای یادگیری ((MSLQ، پرسشنامه هدف پیشرفت ((AGQ و مقیاس ارزیابی تعلل‌ورزی-نسخه دانش‌آموز((PASS در میان آزمودنی‌ها اجرا شد. برای تحلیل داده‌ها از روش‌های آماری‌، تجزیه تابع تشخیص و tمستقل استفاده شد. نتایج حاصل از تحلیل خوشه‌ای نشان‌دهنده دو نیمرخ عاطفه تحصیلی سازگار(225=n) و ناسازگار(182=n) در میان دانش‌آموزان بود. نخستین نیمرخ شامل دانش‌آموزانی با مقادیر بالای ارزش‌گذاری درونی تکلیف و خودکارآمدی، مقادیر متوسط ناراحتی از تعلل‌ورزی، تغییر عادت تعلل‌ورزی، هدف تسلط و عملکرد گرایشی‌ و مقدار پایین اضطراب امتحان، تعلل‌ورزی در تکالیف، امتحان و تهیه گزارش نیم سالی و هدف تسلط- اجتنابی بود که نیمرخ دارای عاطفه تحصیلی سازگار نامیده شد. نیمرخ دوم نیمرخ دارای عاطفه تحصیلی نا‌سازگار نامیده شد که شامل‌ دانش‌آموزانی با مقادیر بالای اضطراب امتحان، هدف تسلط اجتنابی، تعلل‌ورزی در تکالیف، امتحان و تهیه گزارش نیم سالی، مقادیر متوسط ناراحتی از تعلل‌ورزی، تغییر عادت تعلل‌ورزی، هدف تسلط و عملکرد گرایشی ‌و مقادیر پایین ارزش‌گذاری درونی و خودکارآمدی بودند. نتایج آزمون tحاکی از آن بود که نیمرخ عاطفه تحصیلی سازگار نسبت به نیمرخ‌ دارای عاطفه تحصیلی نا‌سازگار، ‌پیشرفت تحصیلی بالاتری داشتند.