ارتباط عامل‌های شخصیت بر سازمان‌دهی مطالعه، استرس و فشار زمانی با میانجی‌گری راهبرد مقابله‌ای

Abstract

هدف از این پژوهش، ارتباط عامل‌های شخصیت بر سازمان‌دهی مطالعه، استرس و فشار زمانی با تمرکز بر راهبرد مقابله‌ای (مقابله برنامه‌ریزی شده و عقب‌نشینی ذهنی) در دوران استرس‌زای ورود به دانشگاه فرض شده است. این پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی (مدل‌یابی معادلات ساختاری) بود، جامعه آماری دانشجویان ورودی جدید دانشگاه شهیدباهنر کرمان بود. با روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای، تعداد 273 نفر از دانشجویان انتخاب شدند. ابزار شامل مقیاس‌های 5عامل شخصیت BFI (گلدبرگ، 1999)، مهارت مقابله‌ای COPE (کارور، شییر و وینتراب، 1989) و یادگیری دانشجویی CLEI (کیم، نیوتن، دونی و بنتون، 2010) بودند. تحلیل داده‌ها به روش حداقل مربعات جزئی که شامل: مدل‌های اندازه‌گیری (آلفا کرونباخ، پایایی مرکب، روایی همگرا و واگرا) و مدل ساختاری (معناداری مسیر و ضریب تعیین، شاخص پیش‌بینی مدل و نیکوی برازش) است. جهت ارزیابی فرضیه مورد استفاده قرارگرفت. یافته‌های پژوهش نشان داد وظیفه‌گرایی و گشودگی‌درتجربه با مقابله برنامه‌ریزی ارتباط مستقیم و مثبت (01/0>p) دارد؛ اما با عقب‌نشینی‌ذهنی ارتباط مستقیم و منفی (01/0>p) دارد. همچنین ارتباط وظیفه‌گرایی و گشودگی‌درتجربه با سازمان‌دهی مطالعه به‌واسطه میانجی‌گری مقابله برنامه‌ریزی غیرمستقیم و مثبت (05/0>p) است؛ اما با استرس به‌واسطه میانجی‌گری عقب‌نشینی ذهنی ارتباط غیرمستقیم و منفی (05/0>p) دارد. همچنین روان‌نژندگرایی با عقب‌نشینی ذهنی ارتباط مثبت (01/0>p) دارد اما با مقابله برنامه‌ریزی ارتباط معنی‌داری وجود ندارد. نتایج حاکی از آن است که راهبردهای مقابله برنامه‌ریزی و عقب‌نشینی‌ذهنی با تمرکز به صفات شخصیتی دانشجویان منجر به سازمان‌دهی مطالعه یا استرس و فشار زمانی می‌شود. این مطالعه بر اهمیت توسعه راهبردهای مقابله‌ای که می‌تواند به‌عنوان سرمشقی مؤثر در یادگیری یا استرس تحصیلی درنظر گرفت.