شناسایی، آنالیز کمی و طبقه بندی لندفرم های کویری و بیابانی پلایای دامغان با استفاده از روش های Pralong و ELECTRE

Abstract

جاذبه­ها و توانمندی­های ژئومورفوتوریسم، از سرمایه­های منحصر به فرد هر کشور و منطقه به شمار می­رود که شناسایی، طبقه­بندی و برنامه­ریزی آنها به منظور توسعه گردشگری علمی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.هدف از این پژوهش شناسایی، آنالیز کمی و طبقه بندیلندفرم های کویری و بیابانی پلایای دامغان با استفاده از روش های Pralong و ELECTREمی باشد. پژوهش حاضر از نوع توصیفی-تحلیلی مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای و پیمایش های میدانی می باشد.بدین صورت که پس از تعیین محدوده مورد مطالعه به کمک تصاویر ماهواره ای، در ابتدا با استفاده از مطالعات کتابخانه ای و پیمایش های میدانی تعداد ۱۲ ژئومورفوسایت انتخاب گردید. در گام بعد با استفاده از روش چند معیاره ELECTRE و معیارهای علمی، گردشگری، زیبایی، تاریخی و اجتماعی به رتبه بندی ژئومورفوسایت ها پرداخته شد و ژئومورفوسایت های با ارزش پایین حذف گردید. در گام بعد، با استفاده از روش Pralong، به ارزیابی ۵ ژئومورفوسایت برتر شامل برخان ها، تپه های ماسه ای، پلیگون های نمکی، دشت ریگی و نبکازارها که بیشترین امتیاز را در روشELECTRE کسب کرده اند، پرداخته شد. نتایج حاصل از ارزیابی ژئومورفوسایت ها نشان داد که ژئومورفوسایت های تپه های ماسه ای و پلیگون های نمکی به ترتیب با کسب بالاترین امتیاز (۴۷/۰، ۴۵/۰)،بهترین ژئومورفوسایت­ها برای تبدیل شده به کاربری­های ژئوتوریستیمی باشند و دارای پتانسیل بالایی برای جذب گردشگر می باشند. نتایج کلی ارزیابی ژئومورفوسایت ها نشان داد کهامتیازات بدست آمده برای تمامی ژئوسایت ها پایین می باشد که از علل آن می توان به دشواری دسترسی، دوری از مراکز جمعیتی، فقدان امکانات رفاهی، عدم معرفی توانمندی های منطقه و عدم توجه به اکوتوریسم در منطقه اشاره نمود. عیار بهره وری نیز برای تمامی ژئومورفوسایت ها کم می باشد. نتایج حاصل از این پژوهش می تواند مورد استفاده مدیران و برنامه ریزان محلی به منظور توسعه و ترویج گردشگری قرار گیرد.