تحلیل همدیدی گرد و غبار نیمه گرم سال در استان خراسان جنوبی

Abstract

گرد و غبار اولین مخاطره طبیعی در مناطق بیابانی و نیمه بیابانی جهان و ایران است. به منظور شناسایی روزهای گرد و غبار خراسان جنوبی، دادههای روزانه میزان دید افقی، سرعت و جهت 8001 از سازمان هواشناسی دریافت شد. در - باد در فصل بهار و تابستان برای دوره 8338 ادامه بر اساس شاخص شایو و دونگ، روزهای همراه با گرد و غبار شناسایی گردید. به منظور تعیین الگوی جوی منجر به گرد و غبار، دادههای روزانه ارتفاع ژئوپتانسیل تراز 000 هکتوپاسکال از مرکز ملی پیش بینی محیطی امریکا/ مرکز ملی پژوهشهای جوی ( NCEP/NCAR (، تهیه شد. در این مطالعه برای تعیین الگوهای فشار، روش تحلیل مؤلفه اصلی در حالت s و خوشه بندی سلسله مراتبی با حالت وارد) ward ( استفاده گردید. در مرحله بعد، نقشههای ترکیبی)کامپوزیت( تاوایی نسبی، ارتفاع ژئوپتانسیل، الگوی جریان و فشار سطح دریا برای هر الگو تهیه و تحلیل شد. نتایج نشان داد، دو الگوی همدیدی غالب به ترتیب، الگوی تابستانه با زبانه پرارتفاع جنب حاره بر روی ایران و کم ارتفاع بر روی پاکستان در سطوح بالای جو و اختلاف فشار بین جنوبشرق ایران )کم فشار(و دریای خزر)پرفشار( در سطح زمین میباشد. در این الگو جریان باد از شرق دریای خزر و بیابانهای ترکمنستان به جنوبشرق ایران با عبور از سرزمینهای خشک و کویرهای شرقی ایران، گرد و غبار را موجب میشود. این شرایط جوی در ارتباط با وزش باد 880 روزه سیستان و بلوچستان در شرق ایران میباشد. همچنین در الگوی بهار، وجود تراف بادهای غربی در مرکز و غرب ایران در سطوح بالای جو و کم فشار در سطح زمین بر روی منطقه مورد مطالعه، شرایط جوی ناپایدار در بابانهای مرکزی ایران و غرب استان را موجب شده که این جریانها با خود ذرات گرد و غبار را منتقل و میزان دید را کاهش میدهند. همچنین اختلاف فشار شدیدتر بین مراکز درالگوهای فوق، منجر به طوفان گرد و غبار در استان خراسان جنوبی میشود