تحلیل زمانی مکانی سالانه توفانهای تندری استان تهران

Abstract

توفانهای تندری از مهمترین بلایای طبیعیاند که همه ساله علاوه بر نابودی بخشی از محصولهای کشاورزی سبب تلفات انسانی زیادی در سراسر دنیا میشوند. هدف از این<br />پژوهش شناسایی ویژگیهای آماری مربوط به توزیع مکانی و زمانی پدیده اقلیمی توفانهای تندری میباشد. با استفاده از دادههای مربوط به فراوانی وقوع توفانهای تندری در استان<br />تهران )با تأکید بر هفت ایستگاه سینوپتیک در مناطقی با توپوگرافی و طول و عرض جغرافیایی متفاوت( ویژگیهای زمانی و مکانی توفانهای تندری مورد مطالعه و تحلیل قرار داده شده<br />است. در این پژوهش بر حسب مورد از روشهای همبستگی و تحلیل رگرسیون، تجزیه مؤلفه روند سریهای زمانی )تحلیل روند خطی و پلی نومیال(، تحلیل خوشهای سلسله مراتبی وارد،<br />توزیع احتمال وقوع و دوره بازگشت با توزیع احتمال 42 درصد، آزمون ناپارامتری من کندال 1 و روش IDW5 5002 ( برای طبقه بندی سالانه وقوع توفانهای – در دوره زمانی 15 ساله) 1442 تندری استفاده شده است. نتایج نشان داد بیشترین فراوانی وقوع توفان تندری متعلّق به سال 5009 و کمترین فراوانی وقوع در سال 5000 بوده است؛ همچنین ایستگاه مهرآباد بیشترین و ایستگاه چیتگر کمترین نوسانها را در طول دوره آماری دارا بودهاند. بر اساس دندروگرام سالانه حاصل از روش سلسله مراتبی تحلیل خوشهای وارد به سه خوشه دسته بندی شدند. مدلهای نوسانی زمانی و روند خطی و پلی نومیال توفانهای تندری سالانه درهمه ایستگاهها بجز چیتگر و ژئوفیزیک وقوع توفانهای تندی دارای روندی افزایشی است. نقشههای توزیع مکانی و مطالعات الگوهای مکانی که با استفاده از روش IDW ترسیم شدهاند نیز نشان داد آبعلی و فیروزکوه) POLL ) 3 دارای بیشترین و ژئوفیزیک دارای کمترین فراوانی وقوع توفان تندری در بین ایستگاهها در بازه زمانی مورد مطالعه بودند.