تأثیر سطوح مختلف اسید نفتالین استیک‌ بر رشد، عملکرد و کیفیت میوه بامیه رقم کانو

Abstract

چکیده<br />سابقه و هدف: بامیه (Abelmoschus esculentus (L.) Moench) یک محصول اقتصادی مهم می‌باشد که در مناطق گرمسیری و نیمه‌گرمسیری جهان رشد می‌کند. اخیرا با شناخت بیشتر خواص بامیه، مطالعاتی در جهت تولید محصول با عملکرد بالا و کیفیت مطلوب انجام گرفته است. استفاده از مواد تنظیم کننده گیاهی بر ویژگی‌های رشدی و کیفی گیاهان تاثیر می‌گذارد اما برای تعیین غلظت مناسب برای هر گیاه باید مطالعات ویژه‌ای انجام گیرد، زیرا کاربرد غلظت‌های نا مناسب ممکن است تاثیر منفی بر عملکرد و کیفیت محصول داشته باشد. اسید نفتالین استیک یک اکسین مصنوعی است که به عنوان یک تنظیم‌کننده‌ی رشد و توسعه‌ی باروری طبقه‌بندی شده است. بنابراین این پژوهش به منظور بررسی تاثیر اسید نفتالین استیک و تعیین غلظت مناسب آن برای بهبود رشد، عملکرد و کیفیت بامیه اجرا شد.<br />مواد و روش‌ها: این پژوهش در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه زنجان اجرا شد. آزمایش به صورت طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا گردید. تیمار‌های آزمایش شامل اسید نفتالین استیک در چهار سطح (صفر، 25، 50 و100 میلی‌گرم در لیتر) بود که به صورت محلول‌پاشی برگی اعمال شدند. انتخاب غلظت‌های مورد استفاده اسید نفتالین استیک بر اساس مطالعات انجام گرفته بر گیاهان خانواده پنیرک انجام گرفته است. صفات رویشی (ارتفاع بوته، تعداد انشعاب، تعداد برگ، سطح برگ و ...)،صفات کمی (تعداد میوه، وزن تک میوه، عملکرد کل، تعداد بذر، وزن هزار دانه و ...) و صفات مربوط به کیفیت میوه (ویتامین ث، کربوهیدرات کل، درصد موسیلاژ، میزان عناصر نیتروژن، فسفر و پتاسیم موجود در میوه) مورد بررسی قرار گرفتند.<br />یافته‌ها: نتایج نشان داد که اسید نفتالین استیک تاثیر معنی‌داری بر رشد عملکرد و کیفیت میوه بامیه داشت. بیش‌ترین مقدار ارتفاع بوته، تعداد برگ، سطح برگ، تعداد میوه، عملکرد کل، درصد ماده خشک، وزن هزار دانه، محتوای کلروفیل کل و ویتامین ث با کاربرد غلظت 25 میلی‌گرم در لیتر اسید نفتالین استیک بدست آمد و کم‌ترین مقادیر صفات نام برده در غلظت 100میلی‌گرم در لیتر مشاهده شد. کوتاهترین زمان از گل‌دهی تا برداشت میوه در غلظت 25 میلی‌گرم در لیتر مشاهده شد. افزایش غلظت اسید نفتالین استیک باعث کاهش رشد و عملکرد گردید. بیش‌ترین مقدار کربوهیدرات کل، درصد موسیلاژ و میزان عناصر فسفر و پتاسیم موجود در میوه، در اثر کاربرد غلظت 100 میلی‌گرم در لیتر بدست آمد و کم‌ترین مقادیر صفات نام برده در گیاهان شاهد مشاهده شد.<br />نتیجه‌گیری: به‌طور کلی نتایج بیانگر آن است که مصرف تنظیم کننده رشد اسید نفتالین استیک بر رشد، عملکرد و کیفیت میوه بامیه تاثیر می‌گذارد. رشد و عملکرد میوه با افزایش غلظت اسید نفتالین استیک کاهش یافت. با توجه به نتایج، غلظت 25 میلی‌گرم در لیتر اسید نفتالین استیک برای بهبود رشد و عملکرد بامیه توصیه می‌شود.