تاثیر بنزیل آدنین بر کربوهیدرات‌های غیر ساختاری و محلول در آب در سبز فرش فستوکای بلند تحت تنش خشکی

Abstract

سابقه و هدف: کاربرد سایتوکنین خارجی بر روی برگ‌ سبزفرش‌ها و اثر آن در تعدیل تنش خشکی به شکل خیلی محدود گزارش شده است که با بهبود مقاومت به خشکی همراه بوده است. اما اثر بنزیل‌آدنین در محتوای کل کربوهیدرات‌های غیر ساختاری و کربوهیدرات‌های محلول در آب برگ سبز فرش ‌فستوکای‌بلند (Festuca arundinacea Schreb. ) تحت شدت‌های مختلف تنش خشکی مورد بررسی قرار نگرفته است که از جمله اهداف ما در این آزمایش است.<br /> مواد و روش‌ها: یک دوره تنش یک ماهه بر روی گونه فستوکای‌بلند که به صورت همگروهی تکثیر و طی یکسال در گلخانه مستقر گردید به صورت طرح کامل تصادفی با حداقل سه تکرار مورد بررسی قرار گرفت که شامل تیمارهای آبیاری در چهار سطح (100%، 75%،50% و 25% ظرفیت مزرعه) بود و برروی تیمار‌های ذکر شده محلول پاشی برگی 50 میکرومولار بنزیل‌آدنین با فاصله هر 7 روز یکبار انجام شد. در نمونه های شاهد تحت تنش خشکی، برای مقایسه، محلول پاشی با بنزیل آدنین صورت نگرفت.<br /> یافته ها: تیمار با بنزیل‌آدنین تنش شدید 25% ظرفیت مزرعه را به شکل جالبی تعدیل نمود و منجر‌به بازگشت مشهود برگ‌ها به حالت عادی رشد شد. بررسی کربوهیدرات‌های محلول در آب (WSCs) نشان از افزایش چندین برابری نسبت به شاهد دارد که این افزایش محتوای کربوهیدرات‌های محلول در آب در تنش 50% و 25% ظرفیت مزرعه نسبت به دیگر تیمارها مشهودتر است. محلول‌پاشی با بنزیل‌آدنین اگرچه که این افزایش تولید قند‌های محلول را به سطح مشاهده شده در شاهد نرساند اما محتوای کربوهیدرات‌های محلول در آب را به نصف مقدار تولید شده نسبت به تنش خشکی 50% و 25% ظرفیت مزرعه بدون محلول‌پاشی کاهش داد. تنش خشکی باعث کاهش میزان کلروفیل و نشاسته ذخیره‌ای برگ شد. این کاهش کلروفیل در تیمار 25% ظرفیت مزرعه، به شکل معنی داری در گیاهان تحت تنش که با 50 میکرومولار بنزیل آدنین تیمار شده بودند جبران شد. فعالیت آنزیم‌های آلفا و بتا آمیلاز برگ با شروع تنش خشکی و محلول‌پاشی بنزیل‌آدنین در مقایسه با شاهد به صورت معنی‌داری افزایش و سپس کاهش یافت.<br /> نتیجه گیری: کاهش شدید محتوای آب خاک و سپس آب گیاه منجر به فعال شدن آنزیم‌های تجزیه کننده نشاسته و افزایش در کربوهیدرات های محلول در آب می‌شود که هم به حفظ هموستازی سلول برگ کمک کرده و هم با فراهم نمودن ATP به تحمل بیشتر گیاه به تنش خشکی کمک خواهد نمود. قسمتی از این تجزیه نشاسته به وسیله افزایش فعالیت آنزیم‌های آلفا و بتا آمیلاز در برگ قابل توجیه خواهد بود. کاربرد 50 میکرومولار بنزیل‌آدنین به شکل معنی‌داری از شدت تنش وارد شده به گیاه کاست. این تیمار باعث احیاء کلروفیل برگ و بهبود فتوسنتز در تنش 25% ظرفیت ‌زراعی شد و از تجزیه بیشتر نشاسته و تبدیل شدن آن به فروکتوز، گلوکز و ساکارز کاست تا بدین صورت گیاه منابع کربوهیدراتی خود را حفظ نماید.<br /> کلید واژه‌ها: سایتوکنین، فستوکای بلند، کربوهیدرات های محلول در آب، مقاومت به خشکی.