ارزیابی بهبود سرعت و دوره پر شدن دانه طی فرآیندهای اصلاحی در ارقام گندم

Abstract

به منظور مطالعه‌ی بررسی روند بهبود ژنتیکی سرعت و دوام پر شدن دانه در ارقام گندم آزمایشی در سال‌های زراعی 87-86 و 88-87 در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان واقع در گرگان انجام شد. در این آزمایش 16 رقم گندم که در طی سال‌های 1347 تا 1385 آزاد شده‌اند در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار مقایسه شدند. نتایج تحقیقات نشان داد که در طی سال‌ها فعالیت‌های اصلاحی در جهت بهبود عملکرد گندم در وزن دانه و دوره پر شدن دانه تغییراتی صورت نگرفته است، در حالی‌که سرعت پر شدن دانه افزایش یافته است، محاسبات نشان داد که سرعت رشد دانه در 38 سال آزادسازی ارقام در گلستان، 19/26 درصد بهبود یافته است، که معادل 70/0 درصد به ازای هر سال آزاد سازی می‌باشد. به نظر می‌رسد گزینش برای سرعت پر شدن دانه و عملکرد بالا بدون نیاز به مدت پر شدن دانه امکان پذیر می‌باشد و این عمل از طریق گزینش برای تعداد دانه بیشتر در واحد سطح امکان پذیر است. بنابراین با توجه به همبستگی مثبت و معنی‌دار بین سرعت پر شدن دانه در واحد سطح و عملکرد دانه به نظر می‌رسد گزینش برای سرعت پر شدن دانه و عملکرد بالا بدون نیاز به مدت پر شدن دانه امکان پذیر می‌باشد.