بررسی توارث مقاومت به بیماری سپتوریوز برگی در گندم در شرایط گلخانه توسط روش تجزیه میانگین نسل‎ها

Abstract

جهت بررسی نحوه توارث مقاومت به بیماری سپتوریوز برگی گندم از روش تجزیه میانگین نسل‎ها استفاده گردید. به همین منظور 6 نسل (والد اول، والد دوم، نسل اول، نسل دوم و تلاقی‎های برگشتی) حاصل از 3 تلاقی در قالب طرح کاملا تصادفی در شرایط گلخانه کشت گردیدند. گیاهچه‎های این نسل¬ها در محیط گلخانه در مرحله دو برگی توسط ایزوله قارچ عامل بیماری مایه¬کوبی شدند و صفات سطح نکروزه و سطح پوشش پیکنیدی و سطح زیر منحنی پیشرفت بیماری (AUDPC) برای هر دو صفت نکروز و پیکنید (nAUDPC وpAUDPC ) ارزیابی گردیدند. نتایج تجزیه میانگین نسل‎ها نشان داد اثرات افزایشی، غالبیت و اپیستازی در کنترل کلیه صفات نقش داشتند، البته نقش اثرات غالبیت و اثرات متقابل غالبیت × غالبیت در کنترل صفات از اهمیت بیشتری برخوردار بود. نتایج حاصل از برآورد‎های هتروزیس و توانایی نسبی نیز مبین این موضوع بود. متوسط توارث¬پذیری عمومی برای صفات مورد بررسی بین 73 تا 6/93 درصد بود. درجه غالبیت برای کلیه صفات بیشتر و یا کمتر از یک بدست آمد که تأیید کننده عمل غالبیت و فوق غالبیت ژن‎ها در کنترل صفات بود. بنابراین توصیه می‎شود که از روش‎های مبتنی بر هیبریداسیون و یا روش‎گزینش در نسل‎های پیشرفته و انتهایی برای بهبود مقاومت به بیماری سپتوریوز برگی گندم استفاده گردد.