بررسی تأثیر تراکم‌های بوته و مقادیر کود نیتروژن بر عملکرد و خصوصیات کیفی گیاه داروئی همیشه بهار (Calendula officinalis L.)

Abstract

بمنظور بررسی اثر تراکم¬های مختلف بوته و سطوح کود نیتروژن بر رشد، عملکرد و خصوصیات کیفی گونه دارویی همیشه بهار، آزمایشی به صورت کرت¬های خرد شده در قالب طرح بلوک¬های کامل تصادفی و با چهار تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تربت جام در سال زراعی 88-1387 اجرا شد. فاکتورهای اصلی و فرعی به ترتیب شامل چهار سطح نیتروژن (صفر، 30، 60 و 90 کیلوگرم در هکتار) و سه تراکم بوته (25، 50 و 75 بوته در متر مربع) بودند. نیتروژن در دو مرحله 6-4 برگی و گلدهی همیشه بهار اضافه شد. نتایج نشان داد که اثرات ساده مقادیر نیتروژن و تراکم بوته بر ارتفاع، وزن خشک ساقه و ریشه، وزن خشک گل و بذر، عملکرد بیولوژیکی، شاخص برداشت و محتوی اسانس و عصاره همیشه بهار معنی¬دار بود. اثرات متقابل کود نیتروژن و تراکم بوته بر هیچیک از صفات مورد بررسی همیشه بهار نبود. با افزایش مصرف نیتروژن از صفر تا 60 کیلوگرم بدلیل افزایش رشد رویشی و بهبود فتوسنتز، وزن خشک گل و اسانس بیش از 100 درصد افزایش و با افزایش بیشتر آن، این دو جزء به ترتیب 33 و 52 درصد کاهش یافت. با افزایش تعداد بوته از 25 به 50 بوته در متر مربع وزن خشک گل و محتوی اسانس به ترتیب 23 و 29 درصد افزایش یافت و با افزایش تراکم تا 75 بوته در متر مربع، کاهش به ترتیب 20 و 44 درصدی برای این دو صفت مشاهده شد.