مفاهیم اسلامی و جهانی در شاهنامة فردوسی

Abstract

شاهنامة فردوسی به عنوان یک اثر ادبی برتر ممکن است در بدایت امر چنین به نظر برسد که تنها یک حماسة ملی است که برای اعتلای زبان پارسی و هویت تاریخی و فرهنگی ایرانیان در برابر نفوذ فرهنگی بیگانگان سروده شده است، اما تأمل در داستان‌های شاهنامه و شخصیت‌ها و سمبل‌های آن نشان می‌دهد که افکار و ایده‌های انسانی و جهانی فردوسی فراتر از آن است که فقط به حوزه‌های یک مرز یا یک ملت محدود شود. در این مقاله سعی می‌شود نشان داده شود فردوسی با استفاده از جهان‌بینی وسیع اسلامی خود و مقوله‌هایی همچون: عقل، عشق، عدالت، آفرینش، زندگی، مرگ و غیره که چاشنی حماسة عظیم اوست، و با استفاده از اساطیر و افسانه‌های کهن ایرانی در پی آن است تا پیام جهانی خاصی را به مخاطبین خود اعلام نماید و از این رواست که این اثر بزرگ حماسی همواره منبع الهام بسیاری از هنرمندان و اندیشه‌مندان ایران و جهان در عرصه‌های مختلف بوده است.