سبک‌های زبانی در فارسی و نمود ادبی

Abstract

یکی از مهمترین مباحث زبان‌شناسی «سبک‌های زبانی» (language styles) است. در یک جامعة زبانی، افراد بر اساس میزان رسمی بودن موقعیت مکالمه، میزان صمیمیت خود با مخاطب و میزان فاصلة جایگاه اجتماعی خود از مخاطب، اشکالی کاربردی از زبان را به کار می‌برند که به «سبک زبانی» معروفند. هدف از نگارش مقاله این بوده است که سبک‌های متفاوت زبانی در فارسی امروزی مشخص شوند. یکی از دستاوردهای این پژوهش این است که چارچوبی روشن برای در نظر گرفتن تفاوت‌های سبکی در گرد‌آوری و توصیف داده‌های زبانی در پژوهش‌ها مشخص می‌شود. همچنین به این طریق مبنایی برای ویرایش متون مختلف و نقد آثار ادبی در جنبه‌های مرتبط با سبک‌های زبانی گذارده می‌شود. پس از بررسی سبک های زبانی در فارسی و توصیف پیوستار سبکی برای آن، پنج سبک محترمانه (deferential)، رسمی (formal)، نیمه‌رسمی (semiformal)، محاوره‌ای (colloquial) و عامیانه (slangy) در زبان فارسی مشخص شده و مثال‌هایی از آثار ادبی برای این سبک‌ها ذکر شده است.