کوششی بر مقایسة شاهنامه و سرود نیبلونگن

Abstract

هر ادبیات کلاسیک دارای حماسه‌ایست که در آن عناصر اسطوره‌ای، عناصر داستانی و عناصر واقعی برگرفته از تاریخ وجود دارند. این نکته درمورد ادبیات آلمانی و فارسی که نیبلونگن و شاهنامه سرآمد آثار آنان هستند نیز صدق می‌کند. از آن روی که این دو اثر از دیدگاه زبانی و فرهنگی زیر مجموعة زبان‌های هند و ژرمن هستند، عناصر مشابه بسیار در آنان وجود دارد که با اندک مقایسه‌ای پدیدار می‌گردد. این پژوهش تلاشی است بر مقایسة میان این دو حماسة ملی و شرط مهم در مقایسة دو اثر با یکدیگر، شناختن هر چه بهتر آنان است. به همین دلیل در این مقاله ابتدا دو شاهکار «سرود نیبلونگن» و «شاهنامه» از لحاظ پیدایش، ساختار و محتوی بررسی گشته‌اند. سپس نخست به ذکر شباهت‌ها و تفاوت‌های پهلوانان برتر دو حماسه پرداخته شده و بعد نمادها یا پدیده‌های مشترک میان دو اثر آمده است. آنچه در مقایسه این دو اثر در هر بخش به دست آمده است به صورت جدول ارائه گشته تا بتوان بر آنچه گفته شد، نگاهی اجمالی افکند.