عقاید روشنگری لسینگ در نمایشنامة ناتان حکیم

Abstract

دورة روشنگری یکی از دوره‌های درخشان و مهم در عرصة فلسفه و علوم بود‌‌‌‌‌‌‌‌‌ که درسده‌های هفدهم و هجدهم سراسر اروپا را دربرگرفت. دراین دوره، مبنای شناخت برای انسان خرد و عقل اوست که معیار سنجش همة تفکرات وی قرار می‌گیرد. جنبش حاکم در این دوره، یعنی «جنبش روشنگری»، ریشه در عقاید رنه دکارت (????- ????)، فیلسوف فرانسوی داشت. وی با عبارت معروف خویش می‌اندیشم پس هستم (Cogito ergo sum)، سر‍آغاز فصل جدیدی در فلسفه می‌شود و متفکران آن عصر را تحت تأثیر قرار می‌دهد. او سعی می‌کند مبانی شناخت بشری را به واسطة عقل (Ratio) تعیین کند و به این ترتیب بنیانگذار جنبش عقل گرایی می‌شود. مقالة حاضر از دو بخش تشکیل شده است. در بخش اول نگاهی داریم اجمالی به دورة روشنگری در آلمان، زمینه‌های پیدایش و تأثیرپذیری آن. در بخش دوم به بررسی جهان بینی بزرگترین نویسندة آلمانی در این عصر، یعنی گوتهلدابراهام لسینگ می‌پردازیم و تأثیر و ابعاد فعالیت‌های وی را در این زمینه از نظر می‌گذرانیم. پس از آن تحلیل نمایشنامة ناتان حکیم به عنوان نمایشنامه‌ای که مبین و نماد تفکر روشنگرانه لسینگ است، مورد بحث قرار می‌گیرد.