"سنگ آفتاب" اکتاویو پاز و تأثیر آن بر ذهن و زبان شاملو

Abstract

سنگ آفتاب اکتاویو پاز، یکی از آثاری است که شاملو را در راه رسیدن به زبانی مستقل و تازه، وام‌دار خود می‌سازد. این وامداری گاهی چنان منفعلانه است که علاوه برکاربرد آینه‌وار مفاهیم و واژگان و تصاویر، به توازی درساختارهای نحوی نیز ختم می‌شود و گاهی چنان عمیق است که به آفرینش خبرعظیم می‌انجامد و موجب گریز شعرش از قراردادهای مالوف نظام بلاغی می‌گردد. تعمق مبانی مکتب اکتاویو پاز در پاره‌ای از اشعار شاملو، مخاطبان را از رسیدن به نظام ثانوی ذهن و زبانش دور می‌کند. وی در تاثیرپذیری از پاز، به جای ایجاد فضایی سوررئالیستی، عمقی سوررئالیستی به اشعار خود می‌بخشد. گاهی تحت تاثیر پاز، ترکیبهای عاطفی و فکری‌ای ارائه می‌کند که مبتنی بر منطقی حجمی – فضایی‌اند. شاملو نیز بسان پاز، توجهی خاص به زمان و گریز از آن دارد و هر دو به دنبال فرا‌زمانند اما واقعیت برتر حاکم بر فرازمانی شعر پاز والاتر است. البته عقل‌گرایی و عقل‌گریزی، شاملو وپاز را در تعارض با یکدیگر قرار می‌دهد. بی