کاهش انتخابی جنین، بررسی مبانی عدم مشروعیت آن در فقه اسلامی

Abstract

استفاده از روش‌های درمان ناباروری، هر چند آرزوی فرزنددار شدن را به واقعیت نزدیک می‌کند، در برابر، خانواده‌های نابارور را با مشکل چندقلوزایی روبه‌رو خواهد کرد. جامعۀ پزشکی در صدد است با کاهش تعداد جنین‌ها، ضمن بارور کردن زن و شوهر نابارور، آنها را از نگرانی داشتن چند فرزند نیز برهاند. در این پژوهش بر آن هستیم تا دلایل مشروعیت یا عدم مشروعیت کاهش جنین را بررسی کنیم. بررسی‌های فقهی مسئلۀ کاهش جنین، نشان می‌دهد: 1. اصل نخستین در اموری که با جان انسان ارتباط دارد، احتیاط است و نه برائت. از این‌رو، هنگام تردید در مشروعیت کاهش جنین، چون موضوع این عمل از بین بردن موجودی است که می‌تواند به انسان بالغ و کامل تبدیل شود، باید احتیاط کرد و از هر اقدامی که به نابودی وی منجر شود، خودداری کرد؛ 2. مهم‌ترین دلیل برای اثبات عدم مشروعیت کاهش جنین، شخص‌انگاری جنین است. موجود داخل رحم تا پیش از برخورداری از روح انسانی، گرچه انسان کامل به‌حساب نمی‌آید، انسان بالقوه‌ای است که هرچه از طول دورۀ جنینی او می‌گذرد، از شخصانیت اخلاقی و در نتیجه از شخصانیت فقهی – حقوقی بیشتری برخوردار است؛ 3. رضایت پدر و مادر برای اثبات جواز کاهش جنین کافی نیست؛ زیرا سلطنت تکوینی آنها بر مایعات جنسی خود، سبب نمی‌شود پس از تشکیل سلول تخم، اختیار از بین بردن آن را داشته باشند.