هیدروپلیتیک خاورمیانه در افق سال 2025م مطالعه موردی: حوضه‌های دجله و فرات، رود اردن و رود نیل

Abstract

آب عنصری است که وجود آن برای تولید مواد غذایی، توسعه اقتصادی، بقای موجودات زنده و... ضروری است. با وجود اینکه 71 درصد از سطح کرة زمین از آب پوشیده شده است، ولی تنها حدود 86/0 درصد آبهای کره زمین قابل دسترس بوده و برای استفاده انسان مناسب است. امروزه مسائلی نظیر رشد جمعیت، ارتقاء سطح زندگی و بهداشت، گسترش شهر‌نشینی، گسترش صنایع، کشاورزی و... موجب افزایش مصرف آب شده است، به‌طوری‌که مصرف آب نسبت به اوایل قرن بیستم 17 برابر و نسبت به سه قرن قبل 45 برابر شده است. قرار گرفتن منطقة خاورمیانه در کمربند خشک جهان موجب شده تا این منطقه علی‌رغم دارا بودن 5 درصد جمعیت جهان تنها 1 درصد آبهای شیرین قابل دسترس را در اختیار داشته باشد که این منابع آب نیز عمدتاً به‌صورت مشترک مورد استفاده قرار می‌گیرد و بیش از 50 درصد جمعیت این منطقه در حوضه‌های آبریز مشترک زندگی می‌کنند که این مسئله رقابتها و منازعاتی را برای استفاده هرچه بیشتر از این منابع محدود به دنبال دارد.<br />مقاله حاضر به صورت اسنادی و با شیوه توصیفی – تحلیلی، مسائل هیدرو پلیتیک خاورمیانه را در افق سال 2025 میلادی در حوضه‌های دجله و فرات، رود اردن و رود نیل را مورد بررسی قرار داده است. یافته‌ها و نتایج این تحقیق نشان می‌دهد که رشد بالای جمعیت و افزایش تقاضای آب شیرین در این منطقه در کنار محدودیت منابع آبی، در آینده موجب افزایش رقابتها و تنشها بویژه در حوضه رود اردن خواهد شد.