دولت‌ها، فرهنگ و جنبش‌های هویتی در ژئوپلیتیک آشوب

Abstract

دولت‌های مدرن عموماً از سازوکارهای حل و فصل منازعه برای کنترل جنبش‌های فرهنگی و هویتی بهره می‌گیرند. خصومت‌های هویتی و قومی، ریشه در قوانین و الگوی اعمال قدرت بر گروه‌های اجتماعی حاشیه‌ای شده دارد. ساختار و تأسیسات حکومتی در چنین شرایطی تلاش دارند تا درک جامع و کاملی از عوامل نژادی، فرهنگی و هویتی تعارض به دست آورد. روش‌های اصلی مدیریت بحران در عصر جنبش‌های هویتی، مبتنی بر سازوکارهای حکومت‌داری از طریق آموزش و کنترل گروه‌های اجتماعی خواهد بود. جنبش‌های هویتی در قرن 21 تحت‌تأثیر جنگ‌های نیابتی و شکل جدیدی از سیستم‌های امنیت منطقه‌ای قرار گرفته است. دولت‌های منطقه‌ای در اروپا، خاورمیانه و آسیای شرقی در حال بازتولید شکل‌بندی‌های هویتی خود هستند. هویت به نیروی سیاسی جدیدی تبدیل شده که می‌تواند بر روندهای کنش دولت‌ها تأثیر بهجا گذارد. دولت‌های قوی چالش‌های محدودتری در فضای بحران‌های هویتی منطقه‌ای دارند. در ‌حالی‌که دولت‌های ضعیف و ناکارآمد برای امنیت‌سازی نیازمند الگوهای جدیدی از رقابت و تصمیم‌گیری امنیتی خواهند بود. پرسش اصلی مقاله به این موضوع اشاره دارد که «دولت‌های منطقه‌ای در عصر آشوب‌های ژئوپلیتیکی دارای چه الگویی در تصمیم‌گیری راهبردی خواهند بود؟» فرضیه مقاله آن است که «دولت‌های منطقه‌ای برای امنیت‌سازی خود نیازمند افزایش قدرت، همبستگی‌های ساختاری و تعامل پیرامونی خواهند بود». در انجام این مقاله از رهیافت «دولت قوی» باری‌ بوزان استفاده می‌شود. دولت قوی می‌تواند چالش‌های ژئوپلیتیکی را کنترل نموده و زمینه تعامل سازنده با سایر بازیگران را ایجاد نماید. این مقاله با استفاده از «روش نمونه‌پژوهی» و بهره‌گیری از رویکرد تفسیری تاریخی و تکیه بر منابع کتابخانهای و اسنادی تلاش می‌کند تا نشانه‌های رقابت گروه‌های سیاسی و چالش آنان در برابر دولت در حوزه‌های مختلف جغرافیایی مورد سنجش قرار دهد. نتایج نشان می‌دهد که آشوب‌های ژئوپلیتیکی منجر به کاهش قدرت دولت در روند رقابت‌های سیاسی و منطقه‌ای می‌شود.