تحلیل پدیده‌های جغرافیایی و سیاسی در شکل‌گیری بحران دارفور

Abstract

بحران دارفور ناشی از دخالت چندین عامل به هم پیوسته است؛ این بحران در نابرابری ‌های اجتماعی و سیاسی بین مرکز و شمال کشور سودان با دیگر مناطق ریشه دارد که با عواملی مانند خشکسالی، رشد جمعیت، بیابان‌زایی تشدید شده است و فرصت‌طلبی‌های سیاسی و سیاست‌های منطقه‌ای آن را به یک بحران فرامنطقه‌ای تبدیل کرده است. گرچه آمریکا، انگلیس و کشورهای غربی و نیز سازمان ملل کوشیدند بحران دارفور را درگیری‌های قومی و قبیله‌ای و جنگ بین عرب‌ها و آفریقائی‌ها و در چارچوب نقض حقوق بشر از سوی حکومت سودان القا کنند و با سوءاستفاده از این اهرم فشارهای لازم را بر دولت سودان وارد آورند، ولی به نظر می‌رسد علل بحران و ریشه‌های آن فراتر از یک درگیری قومی، قبیله‌ای و نژادی بر سر مراتع و چراگاه‌ها و تخریب اراضی آفریقائی‌های بومی توسط اعراب به هنگام کوچ کردن باشد. در این راستا باید عوامل ژئوپلیتیکی ناشی از انزوای جغرافیایی و سیاسی، تغییرات آب و هوا و مشکلات عدم فراگیری اقتدار دولت مرکزی به نواحی پیرامونی را که از یک الگوی مرکز ـ پیرامون تبعیت می‌کند به همراه وسعت زیاد کشور، قلمرو گسترده و نبود پیوستگی بین مسلمانان شمال و نواحی پیرامونی را در این بحران دخیل دانست. منازعه دارفور را می توان در بحران‌های کنترل و توزیع منابع، بحران هویت و مداخلات خارجی که به بحران مشروعیت منجر شود و در نهایت کاهش قدرت مرکزی تفسیر کرد.