نقش عوامل سیاسی- امنیتی در توسعه‌نیافتگی منطقه آزاد چابهار

Abstract

مکانیزم روابط جغرافیا و سیاست شرایطی را به‌وجود می‌آورد که مدیریت سیاسی فضاهای جغرافیائی را در درون کشور تسهیل کرده و وزن ژئوپلیتیکی همان فضای جغرافیائی- سیاسی را در سطح منطقه یا جهان تبیین می‌کند. از این‌رو عدم درک موقعیت جغرافیایی یک مکان و فضای جغرافیایی و مسائل آن از جمله نقاط ضعف و نقاط قوت، هزینه‌های سنگینی در بر خواهد داشت و سبب تحمیل ناامنی، فقر اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی، بی‌عدالتی اجتماعی و ... بر منافع ملی خواهد شد که تأثیرات آن در قدرت ملی کشور و موقعیت کشور در ساختار نظام جهانی که از دید جغرافی‌دانان سیاسی و ژئوپلیتیسین‌ها بسیار حائز اهمیت است، آشکار می‌شود. منطقه آزاد صنعتی- تجاری چابهار با دارا بودن پتانسیل‌های فوق‌العاده‌ای چون ظرفیت‌های ژئوپلیتیک، اقتصادی، امنیتی، دسترسی، ارتباطات بازرگانی منطقه‌ای و بین‌المللی، واجد کارکردهای تولیدکننده قدرت در کشور است و تاکنون بهره‌برداری لازم از ظرفیت‌های آن نشده و توسعه‌نیافته باقی مانده است. عوامل متعددی در این عدم توسعه نقش داشته‌اند که یا جنبه امنیتی داشته‌اند یا به آنها جنبه امنیتی داده شده. مسائل امنیتی این بخش از کشور مانع عمده سرمایه‌گذاری و در نتیجه، توسعه‌نیافتگی آن است. با توجه به اینکه امنیت و توسعه مفاهیمی به‌هم پیوسته و لازم و ملزوم یکدیگرند، به‌طوری‌که دستیابی به توسعه بدون برقراری امنیت ناممکن بوده و توسعه نیز در برقراری امنیت نقش به‌سزایی دارد. توسعه آینده این بخش از کشور و در نهایت تأثیر‌گذاری در توسعه ملی، وابسته به طراحی سیاست‌های کارآمد برای موانع و مسائل آن و استفاده بهینه از کارکردهای این منطقه است. بنابراین شناسایی موانع توسعه، کمک شایانی به ارائه راهکارها و در نهایت حل این موانع و مسائل می‌کند. لذا این پژوهش درصدد برآمده تا علل توسعه‌نیافتگی این منطقه را که بیشتر ناشی از عوامل سیاسی- امنیتی هستند مورد بررسی، شناسایی و تحلیل قرار دهد و در نهایت راهبرد و پیشنهاد‌های لازم در راستای استفاده هرچه بهتر از فرصت‌ها و رفع موانع توسعه این منطقه را ارائه دهد.<br /><strong><br /><br /></strong>