چالشهای ژئوپلیتیکی منابع آبهای زیرزمینی بین‌المللی با تأکید بر منابع مشترک ایران

Abstract

از نیم قرن گذشته تاکنون، آبهای زیرزمینی به یک منبع حیاتی برای تأمین نیازهای آبی بدل شده است. باتوجه به افزایش تقاضا و رقابت بر سر برداشت از آبهای مشترک، حکمرانی و مدیریت این منابع از یک مسأله‌ محلی به یک چالش ملی و بین‌المللی تغییر پیدا کرده است. پژوهش حاضر با استفاده از شیوه توصیفی- تحلیلی، چالش‌های حکمرانی بهره‌برداری از این منابع مشترک شناسایی و به‌طور خاص، این چالش‌ها در آبخوان‌های مشترک ایران بررسی می‌گردد. در نهایت مشکلات پیش‌روی ایران در بهره‌برداری از آبخوان های مشترک تبیین شده و راهکارهای لازم برای مدیریت بهتر بهره برداری از آنها پیشنهاد می گردد. نتایج نشان می‌دهد که ایران با وجود 11 آبخوان مرزی در شمال غرب و شمال شرق و بحرانی بودن وضعیت 78 درصد منابع آب زیرزمینی خود و همچنین تحرکات منطقه‌ای کشورهای همسایه، نیازمند اتخاذ رویکردی همکارانه مبتنی بر امنیت انسانی در زمینه‌ آبهای زیرزمینی مشترک است.<br />