افزایش بهره وری آب با اصلاح الگوی آبیاری و یکپارچه سازی اراضی

Abstract

با افزایش جمعیت، نیاز به آب کشاورزی نیز افزایش می‌یابد. درنتیجه در مناطق خشک و نیمه­خشک نگاه­ها به‌سوی منابع حیاتی آب‌های زیرزمینی سوق یافته است. بحران خشکسالی، تعداد زیاد چاه­های غیر­مجاز، برداشت بی­رویه آب­های زیرزمینی، راندمان و بهره­وری پایین آب و آبیاری بدون مدیریت، منجر به افت شدید سفره­های آب زیرزمینی و تشدید بحران کم‌آبی شده است. بنابراین ایجاد ساختار مدیریت بهینه مصرف آب در بخش کشاورزی ضروری می‌باشد. هدف این تحقیق توسعه پایدار کشاورزی در منطقه اسماعیل بند در بخش مرکزی شهرستان فراشبند، افزایش بهره­وری آب و صرفه­جویی در مصرف آب و هزینه­ها می­باشد. در این تحقیق میدانی 23 حلقه چاه آب کشاورزی فاقد پروانه بهره­برداری در دشت ممنوعه فراشبند در استان فارس تجمیع و به دو حلقه چاه فعال کاهش یافتند. همچنین 32 هکتار اراضی آبخور چاه­ها مجهز به سیستم آبیاری تحت‌فشار شده و از مدیریت واحدی برخوردار شدند. نتایج ارزیابی­ها نشان داد که در پی اجرای این طرح، مصرف آب کشاورزی و برداشت سالیانه آب از چاه­ها، 57 درصد کاهش‌یافته است. همچنین میزان تولید و برداشت محصولات کشاورزی 66 درصد افزایش یافت که این نشان‌دهنده تأثیر مدیریت یکپارچه آب­های زیرزمینی بر ارتقای بهره­وری آب و همچنین گام بزرگی در جهت توسعه پایدار کشاورزی است.