بررسی تأثیر مصرف خرما بر سطح سرمی گلوکز، لیپیدها و لیپوپروتئین‌ها در موش‌های صحرایی مبتلا به دیابت تجربی

Abstract

دیابت ملیتوس یکی از معضلات مهم در جوامع انسانی و حیوانی است. در دامپزشکی نیز دیابت ملیتوس می­تواند در اکثر حیوانات و به‌خصوص حیوانات خانگی مطرح باشد. این تحقیق به منظور بـررسـی اثرات مصرف خرما بر سطوح سرمی گلوکز، تری‌گلیسیرید، کلسترول، LDL ، VLDL و HDL در موش­های صحرایی مبتلا به دیابت ملیتوس تجربی انجام گرفت. 30 سر موش صحرایی نژاد ویستار نر در سن 8 هفتگی و با میانگین وزن گرم انتخاب و به 5 گروه 6 تایی تقسیم شدند. گروه‌ها شامل شاهد سالم روز اول، شاهد سالم روز آخر،‌ تیمار سالم مصرف کننده خرما،‌ تیمار دیابتی مصرف کنندة خرما و شاهد دیابتی بودند. به دو گروهی که به‌عنوان تیمار دیابتی و شاهد دیابتی انتخاب شده بودند،‌ محلول آلوکسان مونوهیدرات به میزان mg/kg 100 به‌شکل زیر جلدی جهت ایجاد دیابت تزریق شد. به دو گروه شاهد سالم هم سرم فیزیولو‍ژی با همان مقدار به‌شکل زیر جلدی تزریق شد. همین تزریق­ها عیناً یک هفته بعد تکرار شد. بعد از بروز علایم دیابت نظیر پرنوشی، پرادراری، گلوکزاوری و افزایش قند ‌خون در گروه‌های دریافت‌کننده آلوکسان،‌ تغذیه گروه‌های تیمار سالم و تیمار دیابتی، با خرما و پلت به نسبت‌های مساوی آغاز گردید. گروه­های شاهد سالم روز آخر و شاهد دیابتی فقط با پلت تغذیه شدند. این کار به مدت 10 روز بعد از شروع علایم دیابت ادامه یافت. در روز دهم از تمامی گروه‌ها خون‌گیری به‌عمل آمد. بررسی مقادیر سرمی گلوکز، کلسترول و LDL افزایش آماری معنی‌داری را در گروه شاهد دیابتی در مقایسه با گروه‌های شاهد سالم و همچنین در گروه‌های تیمار سالم مصرف کنندة خرما و تیمار دیابتی مصرف کنندة خرما در مقایسه با گروه شاهد دیابتی و گروه‌های سالم نشان داد (05/0<em>p</em><). بررسی مقادیر سرمی تری­گلیسرید، در گروه تیمار دیابتی و تیمار سالم مصرف کننده خرما با گروه‌های شاهد سالم اختلاف آماری معنی‌داری را نشان نداد اما نسبت به شاهد دیابتی کاهش معنی‌داری را نشان داد. بررسی مقادیر سرمی VLDL در گروه تیمار دیابتی و تیمار سالم مصرف کنندة خرما کاهش معنی‌داری نسبت به گروه شاهد دیابتی نشان داد (05/0<em>p</em><) اما نسبت به گروه‌های شاهد سالم تغییرات معنی‌دار نبود. بررسی مقادیر سرمی HDL بین گروه‌ها اختلاف آماری معنی‌داری را نشان نداد. بر اساس نتایج به ­دست آمده می­توان نتیجه گرفت که خرما می­تواند به عنوان یک میوۀ طبیعی در جلوگیری از عوارض دیابت ملیتوس موثر واقع شود.