بررسی اثر عصاره اتانولی شنبلیله ‌(Trigonella foenum-graceum L.) بر مسمومیت کبدی القاء‌شده توسط تتراکلریدکربن در موش صحرایی

Abstract

گیاه شنبلیله از نظر ویژگی‌های گیاه‌شناسی و خصوصیات دارویی در طب سنتی همواره مورد توجه بوده است. هدف از این مطالعه، ارزیابی تعیین اثرات محافظتی عصاره دانه شنبلیله در برابر آسیب کبدی ایجاد‌شده توسط تتراکلریدکربن در موش صحرایی بود. 48 سر موش صحرایی نر نژاد ویستار، به‌طور تصادفی در 8 گروه تقسیم شدند. گروه کنترل سالم بدون هیچ‌گونه تیمار در طول آزمایش قرار داشتند. گروه کنترل آسیب کبدی، تتراکلرید کربن 50 درصد (mg/kg‌ 1) را دوبار در هفته در 10 نوبت به صورت تزریق درون صفاقی دریافت کرد. سه گروه تجربی سالم عصاره شنبلیله را با دوزهای 50، 100 و 200 میلی‌گرم بر کیلوگرم وزن بدن به صورت گاواژ دریافت کردند. سه گروه تجربی آسیب کبدی هم با تتراکلرید کربن مسموم شده و همچنین عصاره شنبلیله را در سه دوز بالا به صورت گاواژ دریافت کردند. در پایان دوره آزمایش در روز 34، حیوانات آسان‌کشی شده و نمونه خون از قلب آن‌ها جمع-آوری گردید. سطح سرمی آنزیم‌های آلانین آمینوترانسفراز، آسپارتات آمینوترانسفراز، آلکالین فسفاتاز و گاماگلوتامیل ترانسفراز مورد سنجش قرار‌گرفت. آنزیم‌های شاخص کبدی به طور معنی‌دار در گروه کنترل آسیب کبدی نسبت به گروه کنترل سالم افزایش یافت و تیمار عصاره شنبلیله در یک روند وابسته به دوز باعث کاهش معنی‌دار آنزیم‌های شاخص‌های کبدی در گروه‌های آسیب کبدی گردید. نتایج نشان داد که عصاره گیاه شنبلیله دارای اثر حفاظتی در برابر مسمومیت کبدی ناشی از تتراکلرید کربن در کبد موش صحرایی می‌باشد و از پتانسیل کاربرد شنبلبله به عنوان ماده‌ای درمانی برای بیماران با آسیب کبدی حمایت می‌کند.