عارضه‌یابی ساختار سازمانی مبتنی بر مدل سیستم‌های مانا (VSM)

Abstract

در عصر حاضر، محیط پیش روی سازمان‌ها محیطی پیچیده، آشفته و همراه با عدم اطمینان است. ساختار سازمانی متناسب یکی از عوامل اساسی جهت دستیابی سازمان به اهدافش و رویارویی با چالش‌های محیطی محسوب می‌شود. مدل‌های طراحی ساختار باید به‌گونه‌ای باشد که انواع پیچیدگی‌های پیش روی سازمان مانند پیچیدگی موجود در محیط و پیچیدگی روابط بین ذی‌نفعان را درک کند. مدل سیستم‌های مانا (VSM) رویکردی برای عارضه‌یابی و طراحی ساختار سازمانی است که ریشه در سایبرنتیک سازمانی دارد. این رویکرد، مدلی انتزاعی یا طرحی کلی و عام برای کمک به طراحی ساختار سازمانی به شمار می‌رود. اساس این مدل آن است که وجود زیرسیستم‌های مشخصی در سازمان و روابط بین آن‌ها می‌تواند منجر به مانایی سازمان در محیط پیچیده شود. در پژوهش حاضر، از روش‌شناسی سه مرحله‌ای این مدل که شامل مراحل شناسایی سیستم، عارضه‌یابی سیستم و کنترل جریان‌های اطلاعاتی، کانال‌های ارتباطی و خطاهای پرتکرار است، به­منظور عارضه‌یابی ساختار سازمانی سازمان نظام‌مهندسی ساختمان استفاده شده است. به‌کارگیری روش‌شناسی فوق نشان داد که در سازمان موردمطالعه، مجموعه‌ای از زیرسیستم‌ها، جریان‌های اطلاعات و همچنین کانال‌های ارتباطی برای دستیابی به مانایی نواقصی دارند که رفع این کمبودها سازمان را جهت حرکت به سمت مانایی توانمندتر خواهد کرد.