تحلیل برگشتی مبتنی بر جابه‌جایی مغار نیروگاه تلمبه‌ی ذخیره‌یی سیاه‌بیشه با استفاده از روش اجزاء مجزا

Abstract

«تحلیل برگشتی» روش مفیدی است برای ارزیابی پارامترهای ژئومکانیکیِ سازه‌های زیرزمینی و سطحی با تکیه بر اندازه‌گیری‌های برجای متغیرهای کلیدی ــ نظیر جابه‌جایی، تنش و کرنش ــ که برای تحلیل پایداری و طراحی سیستم نگه‌داری سازه‌ها بسیار ضروری‌اند. در این تحقیق با توجه به طبیعت ناپیوسته‌ی توده‌سنگ دربرگیرنده‌ی مغار نیروگاه سیاه‌بیشه ازنظر ابعاد بلوک‌ها و آرایش و فاصله‌داری درزه‌ها، به‌منظور تحلیل عددی سه‌بعدی از روش اجزاء مجزا استفاده شد. در ادامه تحلیل برگشتی مغار نیروگاه با استفاده از روش مستقیم مبتنی بر جابه‌جایی و براساس الگوریتم بهینه‌سازی تک‌متغیره انجام شد و پارامترهای ژئومکانیکی بهینه‌ی توده‌سنگ دربرگیرنده‌ی مغار به دست آمد. مقایسه‌ی نتایج حاصل از مدل‌سازی عددی با نتایج کشیدگی‌ سنج‌های نصب‌شده در محدوده‌ی مغار نیروگاه روند یکسانی را نشان داده و صحت مدل‌سازی عددی و نتایج حاصل از تحلیل برگشتی را تأیید می‌کند. سپس تحلیل معمولی مغار نیروگاه در شرایط طبیعی و با استفاده از نتایج حاصل از تحلیل برگشتی انجام شد. نتایج تحلیل‌ها نشان داد که مغار نیروگاه در شرایط طبیعی پایدار است و سیستم نگه‌داری موجود کارایی خوبی در کنترل جابه‌جایی‌ها دارد. در نهایت، وضعیت پایداری بلندمدت مغار نیروگاه در شرایط اشباع بررسی شد. نتایج تحلیل‌ها در این شرایط نشان داد که پس از راه‌اندازی پروژه با توجه به نزدیکی مغار نیروگاه به دریاچه‌ی سد پایین‌دست، میزان فشار منفذی و فشار بلندکننده در سطوح درزه‌های محدوده‌ی مغار نیروگاه افزایش یافته و در نهایت موجب ریزش مغار نیروگاه در محدوده‌ی ایستگاه سوم ابزار دقیق می‌شود. به‌منظور تضمین پایداری بلندمدت مغار اجرای پرده‌ی آب‌بندی در اطراف مغار نیروگاه پیشنهاد شد.