فولکلور سمرقند

Abstract

ایجادیات شفاهی مردم سمرقند در هر دور و زمان مورد استفاده بوده و منبع مهم سرچشمة ادبی شاعران و نویسندگان، عالمان، فرهنگ‌شناسان و مخصوصاً ایجادکاران واقعی قرار گرفته است. شهر سمرقند و روستا‌ها و نواحی پیرامون آن از نیمۀ دوم قرن نوزدهم میلادی توجه اروپاییان، به‌ویژه دانشمندان پادشاهی روس را به خود جلب کرد. بعد از انقلاب اکتبر سال 1917م در روسیه و تأسیس حکومت شوراها در سمرقند، از اوایل سال‌های بیستم،‌ شماری از عالمان سمرقندی مانند توره‌قل ذهنی، نذرالله بیکتاش، بقازاده، عابد عصمتی، اَ.ک. پِسَرچیک، عبدالسلام دهاتی و شماری دیگر از بیداردلان تاجیک و روس سمرقندی به گردآوری و تحقیق و تدوین نمونه‌های فولکلور این دیار کمر همت بستند. از بین مواد گردآورده‌شدة فولکلورشناسان، موادی دربارة مراسم جشن عروسی، مرگ و ماتم، فولکلور مراسم‌ موسمی و ترانه‌های هجوی بسیار جالب توجه‌اند. در این مقاله، برخی از کارهای پژوهشی انجام‌شده دربارۀ فولکلور سمرقند بررسی شده است.