نقش حقوق مالکیت فکری در حمایت از صنعت گردشگری

Abstract

صنعت گردشگری سومین صنعت مولد شغل و سرمایه بعد از صنعت نفت و خودروسازی می‌باشد. این صنعت از حوزه­های جدیدی است که حمایت از آن در قالب حقوق مالکیت فکری اعم از مالکیت ادبی و هنری و مالکیت صنعتی در حال شکل­گیری است. امروزه استفاده از مصادیق گوناگون مالکیت فکری در صنعت گردشگری می­تواند موجب ارتقاء این صنعت و جذب گردشگر بیشتر شود به­نحوی که استفاده از این مصادیق مانند نمودهای فرهنگ عامه (فولکلور)، آثار معماری، نشانه­های جغرافیایی و علائم تجاری و جمعی بسیار متداول شده است. گردشگری همانند صنایع دیگر کالاها و خدمات وابسته داشته و عوامل متعدد و مهمی که مبتنی بر جذابیت و رقابت­پذیری هستند (مانند برند مقاصد گردشگری) در آن اثر­گذار هستند. این مقاله می­کوشد به این سئوال پاسخ دهد که حقوق مالکیت فکری در حمایت و رقابت­پذیری صنعت گردشگری چه نقشی ایفاء می­کند و آیا نظام حقوقی یادشده می­تواند برای ذی­نفعان این صنعت فرصت­ها و راهکارهای حمایتی کافی به­منظور افزایش ظرفیت بهره­وری و رقابت منصفانه فراهم کند؟ برای پاسخ به این سئوال، ظرفیت­های فعلی نظام حقوق مالکیت فکری را در چارچوب نمودهای فرهنگ عامه، آثار معماری، نشانه­های جغرافیایی و علائم تجاری و جمعی به­منظور حمایت از گردشگری فرهنگی و هنری و نیز گردشگری کشاورزی (روستایی)، گردشگری سلامت و توسعه­ی برند مقاصد گردشگری بررسی و تجزیه و تحلیل می­شود.