نشریه‌های محمودخواجه بهبودی و توسعۀ سنت روزنامه‌نگاری تاجیکی

Abstract

یکی از روشنفکران تاجیک که در تقویت و رواج مطبوعات خلق‌های آسیای مرکزی به‌ویژه در تحکیم زیربنای مطبوعات فارسی تاجیکی سهم چشمگیری داشته است، محمودخواجه بهبودی است. وی همچون سیاست‌مداری سالم‌اندیش و منصف در نشریه‌های خود منفعت و نفوذ خلق‌های تاجیک و ترک (ازبک) را به‌صورت مساوی درنظر می‌گرفت و نشریه‌های خود، یعنی روزنامۀ <em>سمرقند</em> و مجلۀ <em>آیینه</em> را به دو زبان ترکی و فارسی تاجیکی منتشر می‌کرد. ‌بهبودی با مقاله‌های خود در صفحات<em> بخارای شریف</em> به‌عنوان فردی فارسی‌زبان و سرآمد جدیدیۀ ترکستان مطرح شده بود؛ به همین دلیل، بعد از تعطیلی بخارای شریف توانست روزنامۀ <em>سمرقند</em> را به دو زبان منتشر کند. در این مقاله هر دو نشریه (<em>سمرقند</em> و <em>بخار</em>) از منظر محتوا مورد بررسی قرار گرفته و این نتیجه به‌دست آمده است که روزنامۀ <em>سمرقند</em>- هرچند نشر آن به درازا نکشید- در آگاهی و تنویر افکار عمومی کشور و در رابطه و حسن تفاهم آزاداندیشان شرق نقشی برجسته داشته و مجلۀ <em>آیینه</em> نیز در بیداری افکار اصلاحات‌خواهانۀ مردم ترکستان و بخارا دارای اهمیتی ویژه بوده است.