چند سخن راجع به ساخت روایت

Abstract

روایت یکی از معمول‌ترین نوع‌ نثر شفاهی است که در همۀ دوره‌ها در فولکلور تاجیک موقعیت استوار داشته است. محققان در توصیف خصوصیت‌های اساسی روایت بر این باورند که روایت‌ها «تصویر خبری» مردم دربارۀ این یا آن شخص، حادثه، یا هدف بوده است که گوینده (یا شنونده) به حقیقی بودن آن‌ها اعتماد دارد و در آن‌ها فکر مردم افاده می‌یابد. روایت‌ها دارای حجم، شکل و ساختار معیّن‌اند که این خصیصه برای تمایز آن‌ها از ژانرهای دیگر نثر شفاهی نشانه‌ای مهم به‌شمار می‌رود. زبان روایت موجز است و در آن هیچ جمله و حتی کلمه‌ای غیرضرور بیان نمی‌شود. هر جمله در متن روایت وظیفه و در زنجیرۀ تصویر جایگاه خاص خود را دارد. روایت ژانر زندۀ فولکلور است که به‌وجود می‌آید، رشد و صیقل می‌آید و موافق وظیفۀ خود در روزگار مردم به‌کار می‌رود. به باور نگارندۀ این مقاله، روایت یک نوع متن استوار نثر شفاهی است که برای رسانیدن معلومات و به‌طور غیررسمی ثابت کردن حقیقتی دربارۀ این یا آن حادثه، اشیا، هدف و شخصیت‌های تاریخی و اساطیری ازطرف گوینده به‌کار برده می‌شود. به‌طور کلی، ساختار روایت عبارت از آغاز و انجام است و میان این دو نقطة کناری دو موضوع جای می‌گیرد که اولی سبب و دومی نتیجه است.