استراتژی بهره‌گیری از ساختارهای ارگانیک در پایگاه‌های مقاومت بسیج: آثار، دستاوردها و ارائه الگوی پیشنهادی

Abstract

ساختار فعلی پایگاه‌‌های مقاومت بسیج که از یک الگوی مکانیکی بهره می‌گیرد، هرچند مزیت‌هایی را به همراه داشته است، اما دارای اشکالات متعدد و قابل‌توجهی است که فعالیت‌‌های این مجموعه را به‌طور قابل‌توجهی تحت تأثیر قرار داده است. از جمله ایرادات این ساختار می‌توان به پراکندگی واحدها در سطح افق، روابط دقیق و انعطاف‌ناپذیر، وظایف مشخص و ضعف در نوآوری، استاندارد بودن فعالیت‌ها و ناتوانی در ایجاد خلاقیت، سیستم تصمیم‌گیری متمرکز (از بالا به پایین)، ضعف در هویت بخشی، استفاده نکردن از نیروهای خبره در تصمیم‌گیری‌ها و همچنین عدم تعامل میان واحدهای زیرمجموعه اشاره کرد که دو رکن اصلی اهداف این مجموعه یعنی اثربخشی و بهره‌وری در فعالیت‌های مختلف را عمیقاً تحت تأثیر منفی خود قرار داده است. این تحقیق به دنبال آن است که دستاوردهای یک تحقیق تجربی و پژوهش عملی (اقدام پژوهی) در به‌کارگیری یکی از انواع ساختارهای ارگانیک در پایگاه مقاومت بسیج را موردبررسی قرار دهد و آثار آن را گزارش نماید تا از این طریق الگویی را برای رسیدن به اهداف ارائه نماید. مطالعات این پژوهش (شامل طراحی، پیاده‌سازی، پایش، ارزیابی و گزارش) که 3 سال زمان برده است، نشان می‌دهد که استفاده از یک ساختار ارگانیک با حفظ ساختار مکانیکی پیشین در پایگاه بسیج امکان پذیر است و سبب ایجاد خلاقیت، انعطاف‌پذیری، ایجاد نوآوری، تقسیم وظایف مبتنی بر اهداف، تصمیم‌گیری غیرمتمرکز (از پایین به بالا)، بهره‌گیری از نیروهای متخصص در تمامی امور و تعامل بسیار دقیق و منظم واحدهای زیرمجموعه شده است و آثار مثبت دیگری نیز به همراه داشته است.