بررسی رابطه علیت نوسان درآمدهای نفتی و رکود تورمی در ایران: تاملی بر برون نگری و درونزایی در الگوی اقتصاد مقاومتی

Abstract

سیاست­های کلی اقتصاد مقاومتی توسط رهبر معظم انقلاب، با رویکردی جهادی و با هدف تأمین رشد و بهبود شاخص­های اقتصادی و دست­یابی به اهداف سند چشم انداز بیست ساله ارائه شده است. نگاهی به بندهای 3، 4، 6، 10، 11، 13، 14، 15 و 19 سیاست­های کلی اقتصادی مقاومتی در کنار ادراک دقیق واقعیت­ اقتصادی ایران که حاکی از افزایش معضلات اقتصادی نظیر تورم و رکود اقتصادی است، بر اهمیت و ضرورت بهره­گیری ظرفیت­ها و فرصت­ها و هم­چنین برنامه­ریزی علمی و راهبردی در چارچوب سیاست های ابلاغی می­افزاید. این فرضیه وجود دارد که تحریم­های اقتصادی اثر معناداری بر روی هر دو شاخص تورم و بیکاری دارد. در این پژوهش با استفاده از روش علیت سیائو رابطه علیت تحریم­های اقتصادی با رکود تورمی طی دوره­ 1375 تا 1393 در ایران مورد آزمون قرار گرفته است. به همین منظور از فلیتر میان‌گذر کریستیانو-فیتزگرالد[1] برای استخراج جزء سیکلی (نوسانی) درآمدهای نفتی به­عنوان شاخص تحریم­های اقتصادی و از مجموع نرخ­های بیکاری و تورم به­عنوان نماینده رکود تورمی استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که یک رابطه­ علی معنادار از سوی نوسان درآمدهای نفتی با رکود تورمی در ایران وجود دارد. به­عبارت دیگر، بروز نوسان درآمدهای نفتی (به عنوان نقطه اثر اصلی اعمال تحریم­های اقتصادی)، باعث و مشدد رکود تورمی در ایران است. بنابراین تمرکز ویژه بر کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی به­عنوان زمینه­ساز اصلی تاثیرگذاری تحریم­های اقتصادی و مهم­ترین نقطه ضعف درونی اقتصاد ایران، می‌تواند به­گونه­ای موثر، مانع از تاثیرگذاری تحریم­های اقتصادی و بروز رکود تورمی شود. [1] - Christiano-Fitzgerald