میزان انتشار کنیدی های قارچ Beauveria bassiana در توده خرما توسط لارو و حشره‌کامل سوسک شپشه دندانه‌دار Oryzaephilus surinamensis

Abstract

یکی از عوامل بیمارگر سوسک شپشه دندانه دار <em>Oryzaephilus surinamensis</em> (L.) در شرایط انبارداری خرما قارچ<em>Beauveria bassiana</em> (Bals.)Vuill. می‌باشد. در این تحقیق توانایی مراحل متحرک شپشه دندانه دار در انتشار ماده تلقیح اولیه قارچ مزبور در سه رقم خرمای سایر، زاهدی و دیری مورد بررسی قرار گرفت. به منظور بررسی قدرت انتشار کنیدی های هوایی در توده ارقام مختلف خرما توسط مراحل لارو و حشره‌کامل از تابع پراکنش فردی و برای مطالعه سرعت انتشار کنیدی ها از نرخ انتشار تقاطعی ماده تلقیح اولیه قارچ استفاده شد. نتایج بیانگر وجود اختلاف معنی‌دار در قدرت انتشار کنیدی ها توسط لارو و حشره‌کامل و در سه رقم خرمای مورد بررسی بود. شیب توابع پراکنش فردی برای مراحل مختلف رشدی و در سه رقم منفی بود که نشان دهنده روند کاهش شدت پراکنش ماده تلقیح اولیه عامل بیمارگر در بعد مکان می‌باشد. با افزایش زمان نیز سرعت انتشار ماده تلقیح اولیه کاهش یافت. به عبارت دیگر بیشترین مقدار انتشار در همان روزهای اول آلودگی صورت گرفت. بیشترین انتشار کنیدی های هوایی در رقم دیری بوده و مقدار آن در دو رقم زاهدی و سایر مشابه بود. در انتشار ماده تلقیح اولیه در توده خرما حشرات کامل مؤثرتر از لاروها بودند. الگوی پراکنش کنیدی در توده خرما به صورت غیرکپه‌ای بود. سرعت پراکنش ماده تلقیح در توده خرما با ناقل حشره‌کامل بیشتر از سرعت پراکنش با ناقل لارو بوده است.