توسعه مدل انتخاب تأمین کنندگان با استفاده از تکنیک تصمیم گیری چندمعیاره فازی با فرض وابستگی معیارها

Abstract

با توجه به رقابت شدید، پیشرفت سریع تکنولوژی، چرخه کوتاه تولید و نیاز به خدمت­ دهی در سطح بالا به مشتری، دیگر شرکت­ها نمی­ توانند به تنهایی از عهده همه فعالیت­ های خود بر آیند به­ طوری که امروزه رقابت از سطح سازمان­ها به سطح زنجیره عرضه حرکت کرده است و شاخص خدمات مطلوب در سیستم نظام­گرا در طول زنجیره عرضه مورد نظر می­ باشد. در چارچوب این زنجیره، شرکت­ها مجبورند قسمتی یا تمامی عملیات تولیدی خود را در خارج از سازمان توسط تأمین کنندگان انجام دهند. در این جاست که شرکت­ها، تأمین­ کنندگان خود را به عنوان یکی از حلقه­ های بسیار مهم زنجیره عرضه تلقی کرده و از این‌رو تأمین­ کنندگان قسمت عمده­ای از انجام عملکردها و فرآیندهای تأثیرگذار بر کیفیت محصول یا خدمات نهایی شرکت­ها را به­ عهده دارند. اهمیت مسئله انتخاب تأمین کننده تا آنجاست که پیوند استراتژیک و مناسب با تأمین­ کنندگان مناسب می­ تواند موجب رشد و شکوفایی سازمان شود و بالعکس عدم انتخاب درست تأمین­ کنندگان می­ تواند موجب رکود و حتی زوال سازمان گردد. در تحقیقات گذشته که با تصمیم‌ گیری چند معیاره و روش­ های دیگر انجام شده است، معیارهای انتخاب تأمین کننده عمدتاً از یکدیگر مستقل فرض شده‌اند و تأثیر آنها بر یکدیگر و بر فرآیند انتخاب کمتر مورد توجه قرار گرفته شده است. این در حالی است که اغلب معیارها از یکدیگر مستقل نمی‌باشند و اثرات ترکیبی که بر یکدیگر و در نتیجه بر کل فرآیند ارزیابی می‌گذارند باید مد نظر قرار گیرد[1]. در این مقاله روشی برای تصمیم­ گیری چند معیاره جهت انتخاب تأمین کننده مناسب، پیشنهاد می­ گردد که علاوه بر وزن­دهی داده محور و وزن دهی کارشناس محور، به بررسی روابط موجود بین معیارها نیز می­ پردازد. برای به‌ کارگیری عدم قطعیت موجود در تصمیم‌ گیری و واقعی‌تر شدن نتایج حاصل از آن، اعداد فازی نیز در مدل پیشنهادی به­ کار گرفته شده است. در این تحقیق فرض بر این است که معیارهای اصلی، مستقل از هم بوده، ماتریس مقایسه به دست آمده از نظرات کارشناسان سازگار و وزن نظرات همه کارشناسان یکسان می­ باشد.