اثر متقابل تغذیه گیاه و بیماری پژمردگی فوزاریومی خیار ناشی از Fusarium oxysporum f. sp. cucumerinum

Abstract

بیماری پژمردگی فوزاریومی (<em>Fusarium oxysporum</em> f. sp.<em> cucumerinum</em>) یکی از مهم ترین بیماری های خیار می باشد. شدت بیماری با مدیریت تغذیه گیاه به خصوص میزان نیتروژن می­تواند کاهش یابد. در این بررسی اثرات منابع نیتروژن از جمله نیترات پتاسیم و نیترات آمونیوم روی سطح رشدی قارچ <em>F. oxysporum</em> f. sp. <em>cucumerinum</em> در محیط PDA و اثر متقابل تغذیه گیاهی نیتروژن و بیماری پژمردگی فوزاریومی در برخی ارقام خیار به صورت کشت هیدروپونیک در گلخانه مورد بررسی قرار گرفت. اثرات سطوح مختلف منابع نیتروژن از جمله نیترات پتاسیم و نیترات آمونیوم روی سطح رشدی قارچ <em>F. oxysporum</em> f. sp.<em> cucumerinum</em> در محیط PDA در قالب طرح کاملاً تصادفی با 4 تکرار مطالعه شد. تجزیه واریانس سطح رشدی قارچ اختلاف معنی داری بین سطوح مختلف عناصر مورد استفاده نشان داد، بالاترین سطح رشدی قارچ در تیمار 1/0 گرم در لیتر نیترات پتاسیم بدست آمد. نیترات آمونیوم به طور معنی­داری باعث کاهش رشد میسلیوم نسبت به شاهد شد. سطوح مختلف نیتروژن روی دو رقم خیار گلخانه ای سلطان و اکسترم در حضور قارچ عامل بیماری مطالعه شد. آزمایش در قالب طرح کاملاً تصادفی در 4 تکرار انجام گرفت. نتایج آزمایش نشان داد که افزایش میزان نیتروژن (20 میلی اکی والانت در لیترNO₃^-) نسبت به شاهد آلوده (آب مقطر + قارچ عامل بیماری) باعث کاهش شدت بیماری گردید. نتایج به روشنی نشان داد که تغذیه خیار به وسیله عنصر غذایی نیتروژن روی بیماری پژمردگی فوزاریومی خیار اثر دارد و اهمیت مدیریت تغذیه گیاه جهت کاهش شدت بیماری مشاهده شد.