تحلیل استنادی و ترسیم شبکه هم تالیفی مجله مطالعات تاریخی جهان اسلام

Abstract

هدف این تحقیق، بررسی وضعیت استناد و شبکه هم‌تالیفی مقاله‌های دو فصلنامه علمی و پژوهشی مطالعات تاریخی جهان اسلام طی سال‌های 1392-1394 (6 شماره) است. گرچه معمولا این نوع بررسی‌ها پس از چندین سال انتشار یک نشریه علمی صورت می‌گیرد، اما برای بررسی و ارزیابی فعالیت‌های انجام شده و کمک به نشریه برای برطرف کردن کاستی‌ها و تدوین برنامه‌های مناسب برای ارتقاء وضعیت علمی و محتوایی نشریه، این مطالعه و تحلیل انجام می‌گیرد. روش پژوهش تحلیل استنادی است و برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از آمار توصیفی و نرم‌افزار اکسل و برای ترسیم نقشه‌های هم‌تالیفی از نرم‌افزارهای نود.ایکس.ال و وی.او.اس.ویوور استفاده شده است. بررسی‌ها نشان داده‌اند که در شماره‌های (1-6)، 36 مقاله انتشار یافته که 16.7 درصد از مقالات را زنان و 83.3 درصد مابقی را مردان تالیف کرده‌اند. همه مقالات تالیفی بوده است و مقاله ترجمه‌ای وجود نداشت. از مجموع 66 نفر پدیدآور بیش‌ترین سهم در تولید و ارائه مقالات به رتبه استادیار با فراوانی 21؛ 30.3 درصد و کمترین آن به دانشجویان سطح چهار و استاد با فراوانی 2؛ 3.03 درصد اختصاص دارد. از بین 36 مقاله از 66 نویسنده، 63.9 درصد دو نویسنده(23 مقاله)، 25 درصد تک نویسنده( 9 مقاله) و 11.1 درصد بصورت سه نویسنده(4 مقاله) هستند. منابع و ماخذ این نشریه از بین 1158 مورد استناد، بیش-ترین استنادها از لحاظ زبانی؛ ابتدا زبان فارسی با فراوانی 735 (63.5 درصد )، سپس زبان عربی با فراوانی 281 (24.3 درصد) و زبان انگلیسی هم با فراوانی 99 (8.5 درصد) بیشترین استناد‌ها را به خود اختصاص داده‌اند. هم‌چنین میانگین تعداد استنادها به ازای هر مقاله برابر 32 است. (یعنی هر مقاله به طور میانگین از 32 منبع استفاده کرده است.) از بین نوع منابع و ماخذ؛ کتاب با فراوانی 969؛ (84 درصد)، سپس مجلات با فراوانی 127؛(11 درصد) و منابع الکترونیکی با فراوانی 45؛(4 درصد) بیشترین استناد را به خود اختصاص داده‌اند. هم‌چنین جامعه‌المصطفی(ص) العالمیه با فراوانی 25 درصد، دانشگاه اصفهان با 23.4 درصد و دانشگاه تهران با 10.9 درصد بیشترین میزان هم‌کاری را با این نشریه داشته‌اند. در این نشریه 4 عنوان خوداستنادی وجود دارد که بارانی، رجاء، زندیه و سجادی هر کدام با یک عنوان، این خوداستنادی‌ها را دارند. شماره دوم (پاییز و زمستان 92) با 3 عنوان خوداستنادی بیشترین‌ میزان مقالات خود‌استنادی را به خود اختصاص داده است. بیش‌ترین میزان چگالی در شبکة هـم‌تـألیفی نویسندگان این نشریه به اصغر منتظرالقائم و محمدعلی چلونگر اختصاص دارد و پس از آن به‌ترتیب علی‌اصغر رجاء و محمدرضا بارانی چگالی بیش‌تری کسب کرده‌اند.