شناسایی برخی عوامل بیماری زای قارچی ریشه و طوقه گیاه کلزا در اصفهان

Abstract

گیاه کلزا از مهم ترین نباتات روغنی جهان است که مورد حمله­ی آفات و بیماری­های زیادی قرار می­گیرد. به همین منظور، مطالعاتی برای تشخیص عوامل بیماری­زای قارچی گیاه کلزا در اصفهان انجام گرفت. در بازدیدهای به عمل آمده از مزارع کلزا در مناطق براآن، کوهپایه، مهاباد، مبارکه، دهاقان، کبوترآباد و فریدن، گیاهان کلزای آلوده که آلودگی در اندام های هوایی آن ها قابل مشاهده بود جمع آوری و در شرایط آزمایشگاهی مورد کشت و بررسی قرار گرفتند. بررسی­های آزمایشگاهی با مطالعه­ی مشخصات ماکروسکوپی و میکروسکوپی نشان داد که جدایه­ها متعلق به دو جنس <em><span style="font-family: Times New Roman;">Fusarium</span></em> و <span style="font-family: Times New Roman;"> <em>Rhizoctonia</em></span> بودند. برای شناسایی گونه­های فوزاریوم از محیط کشت­های<span style="font-family: Times New Roman;">SA, WA, PDA, SNA, CLA, NASH & NYDER</span> استفاده شد. بررسی جدایه­ها بر اساس مشخصات مورفولوژیکی و کلیدهای موجود نشان داد که 5 گونه متعلق به جنس <em><span style="font-family: Times New Roman;">Fusarium</span></em> و شامل<em><span style="font-family: Times New Roman;"> F. culmorum</span></em><em> ،</em><em><span style="font-family: Times New Roman;"> F. heterosporum</span></em><em>، </em><em><span style="font-family: Times New Roman;">F. lateritium</span></em><em> ، </em><span style="font-family: Times New Roman;"><em>F.</em> <em>oxysporum</em></span> و<em><span style="font-family: Times New Roman;">F. solani</span></em>و یک گونه متعلق به جنس رایزوکتونیا، شامل <em><span style="font-family: Times New Roman;">R. solani</span></em> بود. بررسی شدت بیماری­زایی جدایه­های مربوطه در شرایط گلخانه با کشت کلزا رقم الیت (<span style="font-family: Times New Roman;">Elite</span>) در مقایسه با شاهد و با استفاده از شاخص بیماری­زایی (24-0) مشخص کرد که گونه­های <em><span style="font-family: Times New Roman;">F. solani</span></em>،<span style="font-family: Times New Roman;"><em>F.</em> <em>oxysporum </em></span><em>، </em><em><span style="font-family: Times New Roman;">F. culmorum</span></em> و <em><span style="font-family: Times New Roman;">R. solani</span></em> دارای بالاترین میزان آلودگی در بین جدایه­های مورد بررسی بوده، در حالی­که دو گونه­ی <em><span style="font-family: Times New Roman;">F. lateritium</span></em> و <span style="font-family: Times New Roman;"> <em>F. heterosporum</em></span> بیماری­زایی قابل توجهی نداشتند. اثر جدایه­ها بر روند رشدی و نشانه های بیماری گیاه کلزا در قالب یک طرح آماری کاملا" تصادفی و با 3 تکرار در شرایط گلخانه مورد مطالعه قرار گرفت. تجزیه­ی­ آماری نتایج به دست آمده نظیر طول، وزن تر و خشک اندام­های هوایی، ریشه و کل گیاه بر اساس آزمون چند دامنه­ای دانکن (<span style="font-family: Times New Roman;">DMRT</span>) نشان داد که جدایه­های مربوطه اثرات معنی داری در دو سطح 5% و 1% نسبت به شاهد و یکدیگر نشان می­دهند.