نخستین اهتمام غرب مسیحی به قرآن‌شناسی

Abstract

حدود یک سده بعد از ظهور اسلام، غرب مسیحی حضور مسلمانان را در داخل مرزهایش یافت و اسلام را به عنوان مسأله‌ای سیاسی تلقی کرد. تمدن اسلامی به تدریج که از جهات گوناگون رشد یافت، این مسئله را پیچیده‌تر کرد. در عین حال، غرب راه رویارویی با چالش اسلامی را در پیش گرفت و نسبت به آن واکنش‌های مختلفی نشان داد. جنگ‌های صلیبی و طرح قرآن‌شناسی از جمله این واکنش‌ها بود. هم‌زمان با جنگ‌های صلیبی، مدافعان عقاید مسیحی و متکلمان بر آشنایی با تعالیم اسلامی تأکید کردند و بدین منظور، ترجمه قرآن و شناخت آن را ضروری دانستند؛ زیرا قرآن‌شناسی را به عنوان ابزاری برای منازعه فکری و روحی با مسلمانان تلقی می‌کردند و آن را مکمل مبارزه نظامی می‌پنداشتند. در این نوشتار، قرآن‌شناسی غرب مسیحی در ارتباط با جنگ‌های صلیبی بررسی شده و در پیوند با آن، به نقش دیرکلونی در تحرک‌بخشی دینی به جامعه غرب نیز اشاره گردیده است. جایگاه شهر طلیطله در زمینه ترجمه آثار اسلامی معرفی مجریان طرح قرآن‌شناسی و انگیزه‌های آنان، و تأثیرات ترجمه لاتینی قرآن در مسیحیت، نیز از مباحثی است که در این نوشتار مطرح شده است.