مکانیسم‌های مقاومت ژنوتیپ‌های مختلف لوبیا سفید به کنه تارتن دولکه ای (Tetranychus urticae) در شرایط گلخانه

Abstract

به منظور تعیین مکانیسم­های مقاومت ژنوتیپ های لوبیا سفید (<em>Phaseolus vulgaris </em>L.) به کنه تارتن دولکه­ای (<em>Tetranychus urticae </em>Koch) تحقیقی در سال 89-1388 در دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی شیراز در شرایط گلخانه انجام شد. مکانیسم های مؤثر در مقاومت به کنه تارتن دولکه­ای شامل آنتی­بیوز، آنتی­زنوز و تحمل با استفاده از آزمون های استاندارد گلخانه­ای در 50 ژنوتیپ لوبیا سفید ارزیابی گردید. در هر سه آزمایش از طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار و 50 تیمار (ژنوتیپ) استفاده شد. نتایج تجزیه واریانس ساده و مقایسه میانگین به روش آزمون چند دامنه ای دانکن نشان داد که در هر سه مکانیسم مقاومت، تفاوت های معنی داری در سطح احتمال 05/0 بین ژنوتیپ های مورد مطالعه وجود دارد. بالاترین سطح واکنش در خصوص مکانیسم آنتی­بیوز مربوط به ژنوتیپ­های 41188، 41103، 41117، 41190، 41109، 41111، 41161، 41178، 41106، 41127، 41133 و 41151 بود. بالاترین سطح تحمل نیز مربوط به ژنوتیپ های 41188، 41121، 41158، 41113، 11867 و 41101 بود. در خصوص مکانیسم آنتی­زنوز 16 ژنوتیپ که اختلاف معنی­داری با هم در سطح 05/0 نداشتند بالاترین سطح واکنش را نشان دادند. برای تعیین شاخص مقاومت گیاهی از عکس حاصل­ ضرب مکانیسم­های مقاومت در یکدیگر استفاده شد که بالاترین و پایین ترین مقدار آن به ترتیب مربوط به ژنوتیپ های 41151 و 41134 بود. نتیجه نهایی این که در بین ژنوتیپ­های مورد مطالعه، ژنوتیپ­های 41151، 41121 و 41188 پتانسیل بالایی در مقاومت به کنه تارتن دولکه­ای داشتند و به طور کلی عمده مکانیسم­های مؤثر در مقاومت آنها آنتی­بیوز و آنتی­زنوز بود.