نقش عوامل محیطی در توسعه و امنیت پایدار مرزها (نمونه موردی: مرز شیروان و ترکمنستان در استان خراسان شمالی)

Abstract

عوامل متعددی بر توسعه و امنیت مرز تاثیر می گذارند اما آنچه استنباط می شود این است که اگر از ظرفیت‌ها و پتانسیل های مرز به خوبی بهره‌گیری شود مرز جایگاه اصلی خود را پیدا کرده و از حالت منزوی بودن خارج می‌گردد. بنابراین تلاش در جهت ارائه راه حل‌های توسعه‌ای ویژه برای منطقه مرزی یک ضرورت است. غفلت از متغیر های اصلی مرزی مانند مسائل امنیت داخلی و بی توجهی به عوامل طبیعی فرهنگی اجتماعی اقتصادی سیاسی و تاثیرپذیری از همسایه که با حضور قدرت های فرامنطقه‌ای برنامه های ایران هراسی را در دستور کار خود دارند، می‌تواند آسیب پذیری امنیتی را برای منطقه به ارمغان آورد و عدم توسعه را در مناطق مرزی تشدید کند. عوامل مختلفی در تأمین امنیت در مرزهای یک کشور تأثیر دارند. رتبه بندی درجه اهمیت و تأثیرگذاری هر عامل بدون توجه به مسئله مکان و زمان صحیح به نظر نمی رسد. بنابراین شناسایی نقاط قوت و ضعف و بررسی فرصت‌ها و تهدیدها استفاده از فرصت‌ها و قوت‌ها و تلاش برای ارتقاء ضعف‌ها و حذف تهدیدها در محدوده مرز لازم و نقش آن بر توسعه و امنیت پایدار کاملا روشن است. هدف اصلی از انجام این پژوهش بررسی نقش عوامل محیطی در توسعه و امنیت پایدار منطقه مرزی بین شیروان در استان خراسان شمالی و کشور ترکمنستان می‌باشد. نتایج پژوهش نشان می دهد که در میان عوامل محیطی تنها توجه به عوامل محیط طبیعی جهت امنیت مرزها ضرورری تر نیست. بلکه باید جهت امنیت مرزها به همه عوامل (طبیعی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و سیاسی) به یک اندازه توجه شود.