مکانیسم های آنتاگونیستی گونه های قارچ Trichoderma علیه قارچ Rhizoctonia solani عامل بیماری پوسیدگی مرطوب ریشه نخود ایرانی

Abstract

مکانیسم های آنتاگونیستی سه جدایه <span style="font-family: Times New Roman;"><em>Trichoderma</em> <em>harzianum</em> (THJ1, THJ2 & THB)</span> ، یک جدایه <em><span style="font-family: Times New Roman;">T. virens </span></em> و یک جدایه <span style="font-family: Times New Roman;"><em>T</em>. <em>viride</em></span> بر علیه <span style="font-family: Times New Roman;"><em>Rhizoctonia solani</em> </span> عامل بیماری پوسیدگی مرطوب ریشه نخود ایرانی مورد مطالعه قرار گرفت. در بررسی ماکروسکوپی تقابل مستقیم جدایه های <em><span style="font-family: Times New Roman;">Trichoderma</span></em> و <em><span style="font-family: Times New Roman;">R. solani</span></em>مشخص شد که جدایه <span style="font-family: Times New Roman;">THJ2</span> در هر سه نوبت یادداشت برداری به ترتیب به میزان 77/72، 72/94 و 05/94 درصد بیشترین تأثیر را در بازدارندگی از رشد میسیلیوم <em><span style="font-family: Times New Roman;">R. solani</span></em> داشته است. همچنین تمام جدایه های به کاررفته <em><span style="font-family: Times New Roman;">Trichoderma</span></em> قادر به پیشروی روی میسیلیوم <em><span style="font-family: Times New Roman;">R. solani</span></em> بودند. در بررسی میکروسکوپی ناحیه تقابل جدایه ‌های <span style="font-family: Times New Roman;"><em>Trichoderma</em> </span> و <em><span style="font-family: Times New Roman;">R. solani</span></em> ، تماس، نفوذ و پیچش ریسه‌ای جدایه ‌های <em><span style="font-family: Times New Roman;">Trichoderma</span></em> و قطعه قطعه شدن ریسه های قارچ بیمارگر مشاهده شد. در بررسی تاثیر ترشحات مایع خارج سلولی جدایه‌های <em><span style="font-family: Times New Roman;">Trichoderma</span></em> مشخص شد که ترشحات مایع <span style="font-family: Times New Roman;">THJ2</span> به میزان پنج و ده میلی لیتر به ترتیب در سه نوبت یادداشت برداری به میزان 34/62 ، 83/73، 97/70 و 04/68 ، 59/72 ، 52/80 درصد بیشترین تاثیر را در بازدارندگی از رشد میسیلیوم <em><span style="font-family: Times New Roman;">R. solani</span></em> داشته است. در بررسی تاثیر ترشحات فرار جدایه های <em><span style="font-family: Times New Roman;">Trichoderma</span></em> مشخص شد که جدایه <span style="font-family: Times New Roman;">THB</span> در هر سه نوبت یادداشت برداری به ترتیب به میزان 02/68، 32/73 و 54/73 درصد بیشترین تاثیر را در بازدارندگی از رشد میسیلیوم <em><span style="font-family: Times New Roman;">R. solani</span></em>داشته است. به نظر می آید استفاده از ترکیبات غیر فرار بهترین مکانیسم آنتاگونیستی <span style="font-family: Times New Roman;"><em> </em><em>Trichoderma</em><em>harzianum</em></span> بر علیه بیمارگر محسوب می گردد.