مقاله تحلیل بوردیویی میدان تولید ادبی شاهنامه و عادت وارۀ فردوسی

Abstract

چکیده در این پژوهش نظریۀ ساختارگرای تکوینی بوردیو به کار گرفته­ شد تا هم میزان تأثیر میدان تولید ادبی قرن چهارم به عنوان ابژکتیو و هم میزان تأثیر منش فردوسی به عنوان سوبژکتیو در سروده شدن مهم­ترین حماسۀ ملی ایران سنجیده شود. پس از بررسی میدان مذکور و سنجش سرمایه­های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و نمادین مؤثر در عادت­وارۀ فردوسی، این نتیجه به دست آمد که رابطۀ دیالکتیکی میدان تولید ادبی قرن چهارم که در رابطه با میدان سیاست حکومت سامانی قرار دارد و عادت­وارۀ کنش­گر، فردوسی را به سمت دفاع از آموزه­های مبتذل نکشانده، بل­که وی به منظوم ساختن روایت­های ملی ایران اقدام کرده ­است. در این گفتار که به روش توصیفی ـ تحلیلی فراهم آمد، استراتژی فردوسی تحت تأثیر عادت­وارۀ جمعی موجود در زمان خود است که از ساختار سیاسی سامانیان برآمده و عادت­وارۀ فردی او، تحت تأثیر سرمایۀ نمادین و سرمایۀ فرهنگی او و طبقۀ دهقان است و وی را واداشته است که به حفظ زبان فارسی و هویت ملی ایرانی گرایش یابد. هم­چنین به اثبات رسید که پشتوانۀ سیاسی و اقتصادی تولید اثر ادبی، شاهنامۀ فردوسی، ابومنصور عبدالرزاق توسی و هم­راهان او بوده­اند.