بهینه‌سازی استخراج عصارۀ حاوی ترکیبات ضدمیکروبی برگ گیاه نوروزک (<i>Salvia leriifolia</i>) با استفاده از روش سطح پاسخ (RSM)

Abstract

در این پژوهش به‌منظور تعیین شرایط بهینۀ استخراج عصاره از برگ گیاه نوروزک (دمای استخراج 70، 80 و 90 درجۀ سانتی‌گراد، زمان استخراج 30، 75 و 120 دقیقه و نسبت حلال آب به اتانول (50:50، 40:60 و 30:70) جهت بررسی قدرت ضدمیکروبی عصاره (تعیین قطر هالۀ عدم رشد در روش انتشار چاهک) بر چند میکروارگانیسم شاخص مواد غذایی شامل <em>استافیلوکوکوس اورئوس، لیستریا مونوسیتوژنز، اشریشیاکلی، سالمونلا انتریتیدیس، ساکارومایسس سرویزیه</em> و<em> آسپرژیلوس نیجر،</em> از روش سطح پاسخ استفاده گردید. آنالیز واریانس داده‌ها نشان داد که اثر هر سه متغیر مستقل بر متغیرهای وابسته معنی‌دار بود (0/05><em>p </em>). شرایط بهینۀ استخراج به‌منظور دستیابی به عصاره‌ای با حداکثر خاصیت ضدمیکروبی شامل دمای بهینۀ 83/60 درجۀ سانتی‌گراد، زمان استخراج 60/92 دقیقه و نسبت حلال آب به اتانول 59/09 تعیین گردید. بیشترین قطر هالۀ عدم رشد در این روش استخراج به مخمر <em>ساکارومایسس سرویزیه</em> و باکتری <em>استافیلوکوکوس اورئوس</em> تعلق داشت. علاوه‌برآنکه بهینه‌‌یابی روش استخراج سبب دستیابی به عصاره‌ای با بیشترین خاصیت ضدمیکروبی به‌ویژه علیه مخمر و باکتری‌های گرم مثبت گردید؛ پیش‌بینی مدل‌های ارزیابی، گامی مؤثر در جهت انتخاب شرایط استخراج به‌منظور دستیابی به ترکیبی با خصوصیات ضدمیکروبی علیه هریک از گروه‌های میکروبی فراهم آورد.