مطالعه و بررسی توزیع زمانی و مکانی فرونشست زمین در فرآیند برداشت از میدان نفتی کوپال

Abstract

اندازه‌گیری توزیع زمانی و مکانی وقوع فرونشست در اثر برداشت از مخازن هیدروکربنی در جهان متداول است. اما،‌ این موضوع در ایران چندان مد نظر قرار نمی‎گیرد، علی‎رغم این که پیش‎بینی روند فرونشست زمین در ابتدای عمر مخزن برای تخمین پیامدهای آتی برداشت مفید است. در مقاله حاضر، ابتدا دقت مدل‎سازی عددی فرونشست از طریق مقایسه با نتایج اندازه‌گیری شده برجا و روابط تحلیلی برای دو مخزن هیدروکربنی در آمریکا و هلند ارزیابی گردید. بر این اساس، مشخص شد که مدل‌سازی عددی، علی‎رغم فرض رفتار الاستیک و ساده‎سازی‎های دیگر به‎خوبی می‌تواند مسیر فرونشست را دنبال کند و علی‎رغم مکانیسم غیرالاستیک وقوع فرونشست و امکان تغییر پارامترها، تخمین صورت گرفته قابل قبول است. در ادامه، براساس روند برداشت از تعداد معینی چاه در میدان کوپال، توزیع زمانی و مکانی فرونشست سطحی در محدوده مشخصی از این میدان تخمین زده شد. ضمن آن که در مدل‌سازی فرونشست مخزن کوپال،‌ برخلاف مثال‎های صحت‌سنجی که تغییر فشار کل مخزن، مبنای تعیین نشست قرار گرفت،‌ اطلاعات زمانی برداشت از تعدادی چاه نیز استفاده گردید. نتایج حاصله نشان می‌دهد که پیش‎بینی می‎گردد برداشت از این محدوده میدان نفتی کوپال، حد فاصل سال‎های 1372 تا 1396، باعث ایجاد فرونشست به میزان 26 تا cm 32 در سطح زمین شده است.