ویژگی‌های مخزنی توالی‌های دولومیتی سازند عرب، مطالعه موردی در یکی از میادین هیدروکربنی خلیج فارس

Abstract

توالی‌های دولومیتی، سنگ مخزن اصلی تولید نفت از سازند عرب در برخی از میادین هیدروکربنی خلیج فارس می‌باشند. در این تحقیق براساس نتایج توصیف مغزه‌ها و مطالعات پتروگرافی، آنالیزهای فشار موئینه تزریق جیوه و داده‌های تخلخل- تراوایی مغزه، رخساره‌های دولومیتی شناسایی و ویژگی‌های مخزنی آنها در یکی از میادین نفتی خلیج فارس بررسی شده است. بر اساس ویژگی‌های دولومیت‌ها، چهار گروه حفظ‌کننده فابریک، تخریب‌کننده فابریک، سیمان‌های دولومیتی و دولومیتی‌شدن بخشی تفکیک گردد. در دولومیت‌های سازند عرب، تخلخل‌های بین بلوری و بین‌دانه‌ای مهمترین نوع سیستم منفذی می‌باشند. کانی‌زایی تبخیری یک فرآیند دیاژنزی مهم همراه با دولومیتی‌شدن می‌باشد که در نمونه‌هایی با توزیع یکنواخت انیدریت، نقش مهمی در مسدود کردن گلوگاه‌های تخلخل و کاهش تخلخل- تراوایی مخزن داشته است. براساس تلفیق نتایج 12 رخساره دولومیتی شناسایی گردید. نتایج مطالعه نشان داده که در رخساره‌های مرتبط با دولومیت‌های حفظ‌کننده فابریک، دولومیتی‌شدن نقش عمده‌ای بر ویژگی‌های مخزنی نداشته است و ویژگی‌های مخزنی عمدتا توسط بافت اولیه و نیز تاثیر فرآیندهای انحلال و کانی‌زایی تبخیری کنترل شده است. در مقابل در رخساره‌های مرتبط با دولومیت‌های تخریب‌کننده فابریک، دولومیتی‌شدن تاثیرات عمده‌ای به‌صورت مثبت و نیز منفی بر نوع و هندسه منافذ اعمال کرده است. رخساره‌های مرتبط با دولومیتی‌شدن بخشی که در آنها دولومیت‌ها به‌صورت پراکنده در ماتریکس سنگ و یا پرکننده تخلخل‌های بین دانه‌ای مشاهده می‌گردند به ترتیب تاثیر ناچیز و منفی بر ویژگی‌های مخزنی داشته‌اند. توزیع رخساره‌های دولومیتی نشان می‌دهد که در بخش Aا،B و C سازند عرب، رخساره‌های مرتبط با دولومیت‌های حفظ‌کننده فابریک و در بخش D دولومیت‌های تخریب‌کننده فابریک و دولومیتی‌شدن بخشی گسترش دارند.