شناسایی راک‌تایپ‌های مخزنی با استفاده از الگوریتم گوستافسون‌-کسل و تخمین‌گر لولیموت

Abstract

تفکیک مخزن به بخش‌های هموژن از نظر ویژگی‌های پتروفیزیکی مانند تخلخل و تراوایی را شناسایی راک‌تایپ‌های پتروفیزیکی می‌نامند. روش‌ها و معادلاتی متعدد برای بررسی راک‌تایپ‌های پتروفیزیکی وجود دارند: معادلات وینلند، معادلات پیتمن و شاخص کیفیت سنگ و ... . لازمه شناسایی و تفکیک زون‌های مخزنی برمبنای این ویژگی‌ها وجود مغزه‌ است، ولی در اغلب چاه‌های نفت و حتی در تمام اعماق یک چاه مغزه‌گیری ممکن نیست، اما تقریبا در تمام چاه‌ها نمودارگیری به‏صورت پیوسته انجام می‌شود. به همین علت یافتن روش‌هایی برای تخمین زدن تخلخل و تراوایی با استفاده از دیگر ویژگی‌هایی مخزنی دردسترس مهم است. در این مقاله برای بررسی کارایی سیستم فازی- عصبی درخت مدل خطی محلی(لولیموت) در تفکیک راک‌تایپ‌های پتروفیزیکی، نتایج حاصل از عمل‏کرد این سیستم با داده‌های حاصل از مغزه‌های موجود و نیز الگوریتم شبکه عصبی چندلایه مقایسه شدند و روی‏کرد مذکور، با توجه به راهبرد تقسیم و تسخیر، قابلیتی مناسب در زون‌بندی مخزن نشان داد. علاوه بر این برای افزایش کارایی روش فوق و بررسی اثر همگن‌سازی داده‌ها بر نتایج، داده‌ها قبل از ورود به سیستم فازی- عصبی با استفاده از روش گوستافسون- ‌کسل خوشه‌بندی شدند. براساس نتایج به‌دست‏آمده، دقت زون‌بندی مخازن نفتی براساس راک‌تایپ‌های پتروفیزیکی با استفاده از این روش بالاتر است. در نهایت در این مقاله براساس معادلات وینلند و با استفاده از چاه‌‌نگارها و داده‌های مغزه موجود، دو چاه در یکی از مخازن نفتی جنوب ایران زون‌بندی و راک‌تایپ‌های پتروفیزیکی به‏خوبی از یک‏دیگر تفکیک شدند.