مروری بررویکردهای افزایش مقیاس تحلیلی فرآیند آشام خودبه‌خودی ناهمسو در مخازن شکاف‌دار نفتی

Abstract

آشام خودبه‌خودی یکی از مهم‏ترین مکانیزم‌های تولید نفت از مخازن شکاف‌دار در نواحی است که بلوک‌های سنگی در تماس با آب تزریقی یا آب‌ران است. در این فرآیند، آب در اثر نیروهای موئین مثبت وارد بلوک‏های سنگ شده و نفت را به شکاف‌های پیرامون بلوک می‏راند. جهت ارزیابی اثربخشی این مکانیزم، معمولاً از آزمایش‌هایی در مقیاس مغزه استفاده می‌شود. با این حال، جابه‌جایی نفت و آب در این آزمایش‌ها معمولا از لحاظ هندسه‌ جریان، ویژگی‌های سیالات، فشار، دما و اندازه‌ نمونه‌ها با آنچه درون مخزن رخ می‌دهد متفاوت است. بنابراین، به‌کارگیری نتایج آزمایش‌ گاهی در مقیاس مخزنی نیازمند بهره‌گیری از رویکردهای مناسبی برای تعمیم نتایج مربوطه است. یکی از روش‌های کاربردی در این زمینه، استفاده از روابط افزایش مقیاس است. در این مقاله، به مرور و بررسی مبانی روابط افزایش مقیاس تحلیلی برای پدیده آشام خودبه‌خودی پرداخته می‌شود. افزون بر این، ضمن اشاره به عوامل تأثیرگذار بر کارآیی این روابط، جامعیت آن‌ها نیز مورد تجزیه و تحلیل قرار می‌گیرد. این کار با ارزیابی نتایج آزمایشگاهی در دسترس (تحت شرایط مختلف عملیاتی و نمونه‌های مختلف) صورت می‌گیرد. در پایان، افزایش مقیاس آشام با رویکرد جامع‏تری که پیش‌تر توسط نویسندگان این مقاله ارائه شده است مقایسه خواهد شد. در این مقایسه، دامنه‌ داده‌های آزمایشگاهی برای راستی‌آزمایی جامعیت رویکرد افزایش مقیاس آشام، گسترده‌تر شده و تعداد و تنوع بیشتری از شرایط آزمایشگاهی را دربر دارد. نتایج این پژوهش می‌تواند در درک بهتر مبانی و نیز نقاط ضعف و قوت روابط افزایش مقیاس و استفاده صحیح از این روابط مفید و مؤثر باشد.