جریان‌شناسی تهیه و تدوین کتاب‌های زبان انگلیسی تخصصی ʼسمتʻ: تجربۀ سه رویکرد مواجهه با مهارت خواندن در قالب متن به‌مثابۀ «ابزاری زبانی»، «ابزار انتقال اطلاعات» و «محرک تولید»

Abstract

انگلیسی برای اهداف دانشگاهی و یا به تعبیر رایج‌تر زبان انگلیسی تخصصی به‌‌مثابۀ شاخه‌ای از حوزۀ آموزش زبان انگلیسی، حداقل در دو دهۀ گذشته توجه بسیاری از فعالان عرصۀ زبان‌شناسی کاربردی را به خود جلب کرده است. نظر به اهمیت انکارناپذیر این شاخه در جامعۀ دانشگاهی ایران که بی‌تردید با کاستی‌هایی از حیث سیاست‌گذاری، برنامه‌ریزی، منابع درسی و تربیت مدرس روبه‌روست، بررسی‌ها مبیّن آن است که به‌طور مشخص در دهۀ گذشته، چه در مقام نظر و چه در مقام عمل، شاهد افزایش توجه متخصصان به این حوزه بوده‌ایم. با توجه به اهمیت جایگاه زبان انگلیسی در ایران، به‌عنوان زبان خارجی و محدود‌ شدن درونداد آن به کلاس‌های درس و به‌تبع آن کتاب‌های درسی، در این مقاله تلاش شده است با بهره‌گیری از یک الگوی ارزیابی کارآمد، تحولات تهیه و تدوین کتاب‌هایی که «سمت» ­ مهم‌ترین مرجع تهیه و تدوین کتاب‌های انگلیسی برای اهداف دانشگاهی‌­ منتشر کرده است بررسی شود. یافته‌های حاصل از بررسی شماری از کتاب‌های انتشار‌یافته در سه دهۀ اخیر بیانگر آن است که این جریان متأثر از پیشرفت‌های نظری در حوزۀ زبان انگلیسی برای اهداف دانشگاهی، به‌طور ملموس از حیث تغییر و تحولات دو دوره را تجربه کرده و در سال‌های اخیر در حال تجربۀ دوره‌ای جدید از نظر تغییرات در محتوا و ساختار است؛ تغییراتی دیرهنگام، اما نویدبخش و رو به پیشرفت که می‌تواند زمینۀ گذر از رویکردهای ناکارآمد سنتی به رویکردهای کارآمد نوین را فراهم کند و به ‌تبع آن به برآورده ساختن اهداف برنامۀ آموزش زبان تخصصی در ایران یاری رساند.