تشویش نوشتن: مسئله‌مندی نوشتن در حوزة علوم انسانی و اجتماعی در ایران

Abstract

اکنون چیزی را به شما بگویم که فقط همین حالا آن را فهمیده‌ام. پس از چاپ پنج کتاب، حرفة نویسندگی، احتمالاً هر چه بیشتر می‌نویسی مشکل‌تر می‌شود (گابریل گارسیا مارکز). <br/> <br/>چکیده <br/>مقالة حاضر تحلیلی در زمینه نوشتن و «سواد دانشگاهی» در حوزة علوم انسانی و اجتماعی در ایران امروز است. در این مقاله برآنم امر نوشتن در بستر اجتماعی و معرفتی نظام دانشگاهی را بررسی و راهبردی برای مواجهه با «وضعیت مسئله‌مندی» ارائه کنم. این راهبرد در «سطح عاملیت» یا فردی، اتخاذ «رویکردی وجودی» به امر نوشتن به وسیلة دانشگاهیان و در «سطح ساختار»، بازاندیشی وایجاد تحولات ساختاری است. در بخش اول مقاله، «نوشتن دانشگاهی» را به عنوان نوعی مسئله صورت‌بندی کرده و نوشتن را چون امری پرابلماتیک توضیح داده‌ام. در بخش دوم، رویکرد نظری با عنوان نوشتن به منزلة «امر وجودی» را ارائه کرده‌ام و نشان داده‌ام که چگونه می‌توان با اتخاذ و قبول این رویکرد، مسئلة نوشتن دانشگاهی را تحلیل و راهبردی برای مواجهه با آن ارائه کرد. اساس سومین بخش مقاله، ارائة رویکردی روش‌شناسانه برای کاربست تحلیل وجودی نوشتن است. در این زمینه ابعاد مختلف راهبرد «خودروایتگری محققانه» و «خودمردم‌نگاری» را توضیح داده‌ام. بخش پایانی مقاله را به تبیین اهمیت رویکرد وجودی به نوشتن اختصاص داده، برخی انتقادات به این رویکرد را مختصراً بیان کرده‌ام.