انسجام متن تعاریف در کتابهای درسی دانشگاهی

Abstract

«تعریف» اصطلاحات و واژه‌ها بخش اساسی و جدایی‌ناپذیر کتاب درسی دانشگاهی است و منبعی است برای یادگیری. این جستار تلاشی است در جهت کاربرد مفاهیم زبان‌شناسی متن و نظریة نقش‌گرای هلیدی در توصیف «تعریف» که سنتاً با رویکردهای منطقی و فلسفی بررسی شده است. نگارندگان در پی آن هستند با آسیب‌شناسی نمونه‌ای از تعاریف مندرج در کتابهای درسی دانشگاهی، بابی را برای نقد و ارزیابی روشمند این مقوله بگشایند.این مقاله، ابتدا به توصیف «تعریف» و ساختار و شاخصهای آن می‌پردازد و سپس هفت عامل ایجاد متن (انسجام، پیوستگی، آگاهی‌بخشی، بافت‌مندی، بینامتنیت، مقبولیت، و قصدمندی)، و هفت عامل ایجاد انسجام (وابستگی و پیوند، ضمایر، حذف، تکرار، روابط معنایی، صفات تفضیلی، شماره‌گذاری) را در <span style="text-decoration: underline;">70</span> نمونه از تعاریف کتابهای درسی دانشگاهی بررسی می‌کند. این بررسی نشان خواهد داد که تعریف از ویژگیهای متن برخوردار است، و در ضمن به موارد زیر اشاره خواهد کرد: متداول‌ترین عوامل متنی و انسجامی تعاریف؛ ساخت اطلاعی غالبِ تعاریف؛ عوامل متنی و انسجامی آسیب‌دیده در تعاریف نمونه. <br clear="all" />